‘De tijd vliegt. Als je dat al eens zou vergeten, zetten die kleinkinderen je wel met de voeten op de grond.’ Aan het woord: Annemie Struyf (61). Auteur, programmamaker, mamie van Oscar (17 maanden) en Jutta (10 maanden) en enorm enthousiast over het grootouderschap. ‘Toch ben ik niet van plan om een opvang-oma te zijn. Ik heb vijf kinderen grootgebracht met hart en ziel, maar nu mag ik gewoon genieten van die kleintjes. Zonder nachten te doen of met buggy’s te sleuren. Zalig!’
Wat deed het met jou toen je hoorde dat je voor het eerst grootmoeder zou worden?
Annemie Struyf: Oh, ontzettend veel! De maand daarvoor had ik nog geroepen dat ik absoluut niet zat te wachten op een kleinkind, maar toen mijn dochter Josefien mij het nieuws vertelde, voelde ik dat zelfs op een fysieke manier. Het ging recht naar mijn buik, alsof mijn baarmoeder samentrok. Mijn kind dat een kind zou krijgen… ik vond dat enorm ingrijpend. Josefien deelde tijdens haar zwangerschap bijna alles met mij. En omdat er tegenwoordig apps zijn die je van dag tot dag vertellen hoe het vruchtje evolueert, was ik gedurende al die maanden perfect op de hoogte. Dat moment waarop ik Oscar voor de eerste keer in mijn armen hield… alweer zo’n fysieke ervaring! Ik voelde toen echt hoe het moederdier in mij opnieuw naar boven kwam.
De rol van grootmoeder is er één die je op heel wat manieren kan invullen. Hoe pak jij het aan?
Annemie Struyf: Toen Josefien haar zwangerschap aankondigde, dacht ik in al mijn euforie: ‘Oh ja, ik ga mijn leven herorganiseren! En wat minder werken zodat ik dat kleintje kan opvangen.’ (lacht) Wanneer die eerste extase wat was weggeëbd, besefte ik dat ik mijn werk veel te graag doe. Ik ben gezegend met een ongelooflijk boeiende fulltime job. Maar als ik thuiskom, ben ik moe. Mijn weekends en mijn avonden heb ik nodig om te recupereren.
‘Als er iets is wat ik geleerd heb sinds ik grootmoeder ben, is het wel zwijgen’
Uiteraard ga ik heel erg genieten van mijn kleinkinderen, en ik wil ook graag een echte verwen-oma zijn. Maar geen opvang-oma bij wie ze op een vaste dag terechtkunnen. En dat wil ik zonder schuldgevoelens kunnen zeggen. Ik heb vijf kinderen grootgebracht met hart en ziel, maar ik ga niet opnieuw in een regelmatige zorgfunctie stappen.
LEES OOK > Je grenzen bewaken als grootouder: tips van grootoudercoach Bieke Geenen
Het bos in
Je zegt ‘zonder schuldgevoelens’. Voel je dan toch wat druk om die rol van opvang-oma op te nemen?
Annemie Struyf: Ja, toch wel. In mijn vriendenkring is het de gewoonte om één dag per week de kleinkinderen op te vangen. Daarnaast worstel ik er ook mee omdat mijn eigen moeder zo’n heerlijke grootmoeder was. Zij was enorm betrokken bij het leven van haar kleinkinderen: ze haalde hen op na school, bakte cake, trok met hen naar de zoo, organiseerde logeerpartijen… Echt een warme model-oma.
Dat ideaalbeeld speelt me nu soms parten. Gisteren kwamen de kinderen allemaal bij mij eten, en toen hadden ze het nog over de bomma en hoe geweldig zij was. Ik wil mezelf liever ‘mamie’ laten noemen, maar mijn kinderen vinden ‘bomma’ veel toffer, net omdat ze zulke warme herinneringen hebben aan haar. Mijn oudste zoon herhaalde gisteren nog eens plagerig: ‘Wordt het geen tijd dat je stopt met werken zodat je je bomma-rol kan opnemen?’
Hij zegt dat uiteraard heel liefdevol, maar het is wel iets waarmee ik worstel. Hoe fantastisch ik het ook vind wat mijn moeder voor mijn kinderen heeft gedaan en hoe gek ik ook ben op mijn kleinkinderen, ik wil en ga dat niet doen. Het is trouwens best confronterend om te zien welke verwachtingen onze maatschappij heeft van ouder wordende vrouwen. Aan de ene kant wordt er verwacht dat we tot zevenenzestig jaar werken, maar tegelijk staan we op de eerste rij als zorgfiguur.
Voor de rest ben ik het grootmoederschap volop aan het ontdekken. Ik weet nog niet goed hoe ver ik daarin kan en wil gaan. Hetzelfde geldt voor mijn vriend: ook hij kreeg op korte tijd twee kleinkinderen. Dus op twee jaar tijd waren daar ineens vier kindjes en dat overspoelt ons nu een beetje. Maar het is sowieso fantastisch, ik hoop dat er nog veel meer mogen volgen!
LEES OOK > LGBTQI+ … wat denken grootouders daarover?
Je wil graag een verwen-oma zijn. Waaruit bestaan de verwenplannen van bom… euh mamie Annemie zoal?
Annemie Struyf: Ik ga hen sowieso NIET verwennen op materieel vlak. En zet die NIET maar in hoofdletters. Kinderen hebben zoveel spullen, die huizen staan vol! Ik ben niet van plan om daar nog speelgoed bij te proppen. Wat ik wel wil doen, is hen verwennen op het vlak van aandacht en van ervaringen. Ik zie mezelf eerder de natuur in trekken met de kleinkinderen: tochten maken, in een tentje slapen, koken op een vuurtje… Mijn vriend en ik fantaseren nu al over de plekken waar we hen later mee naartoe willen nemen.
Leren zwijgen
Grootouders staan erom bekend dat ze al eens lyrisch kunnen doen over hun kleinkinderen. Behoor jij nu ook tot dat clubje dat altijd klaarstaat om massa’s foto’s te tonen?
Annemie Struyf: Goh, nee … ik denk het niet. Ik vind het uiteraard fenomenaal dat ze er zijn, het is een groot persoonlijk geluk en ik geniet van elke seconde. Maar ik vind het zelf nogal vervelend als mensen ein-de-loos foto’s laten zien van hun kleinkinderen. (glimlacht) Ik beperk me dus tot één fotootje.
Als we even in de achteruitkijkspiegel kijken, merk je dan dat er op het vlak van de verzorging van baby’s verschillen zijn met toen je eigen kinderen nog klein waren?
Annemie Struyf: Zeker weten! Zo zijn bijvoorbeeld de opvattingen in verband met voeding en slapen totaal veranderd. Ik heb het gevoel dat jonge ouders vandaag heel veel moeten tellen, meten en wegen. ‘Heeft mijn kindje genoeg gedronken?’ of ‘Is het hier geen twee graden te warm of te koud?’ Ik heb vijf kinderen grootgebracht, dus ik vind dat ik mezelf een ervaringsdeskundige mag noemen. Tegelijk weet ik dat ze niet zitten te wachten op mijn adviezen. Moeilijk hoor, al die wijsheid voor mezelf houden! (lacht)
‘Ik heb vijf kinderen grootgebracht met hart en ziel, maar ik ga niet opnieuw in een regelmatige zorgfunctie stappen’
Als er iets is wat ik geleerd heb sinds ik grootmoeder ben, is het wel zwijgen. Toch kan ik het niet laten om te denken dat het er vroeger meer ontspannen aan toeging – ook al klink ik nu als een echte bomma. Maar wanneer ik zie hoe jonge koppels worstelen met de combinatie van twee fulltime jobs en met crèches waar de vroege en late uren afgeschaft worden … Pfff, niet evident.
Ik weet niet of ik het in deze tijd zou aankunnen om vijf kinderen te hebben. Door veel naar Noorwegen te reizen, besef ik nog meer in wat voor gestreste maatschappij wij leven. Al dat streven en moeten, en altijd alles zo perfect mogelijk willen doen: ik denk echt dat daar de oorzaak ligt van heel wat burn-outs en depressies.
Foert
Hoe mogen je kleinkinderen zich later hun mamie herinneren? Of waar hoop je op?
Annemie Struyf: Ik hoop dat mijn kleinkinderen me zullen zien zoals mijn kinderen dat doen. Mijn kinderen kregen vroeger vaak vragen over ‘hun moeder die altijd van huis was’, maar zij ervaarden dat helemaal anders. In hun beleving was ik er quasi altijd. Ze zagen mij als iemand die levenslustig was, van het leven genoot en hen zo vaak mogelijk mee op avontuur nam. Wel, ik hoop dat mijn kleinkinderen ook zulke herinneringen zullen hebben. Niet aan de oma die hen elke dag van school haalde, maar wel aan de oma die leuke dingen met hen deed. ‘Stel je voor, die was tachtig en toch kroop ze met ons in een tentje in het bos!’ Daar zou ik voor tekenen.
Wat wens je je kleinkinderen toe?
Annemie Struyf: Dat ze het leven als een waardevol cadeau mogen ervaren. We komen hier maar één keer en daarna verdwijnen we weer, dus ik hoop dat ze gretig leven en hun tijd zinvol gebruiken. Onze passage is veel te kort om alleen maar achter een scherm te zitten. Daarnaast zou het fijn zijn als mijn kleinkinderen later mensen worden die effectief iets goeds bijdragen aan onze wereld, op welke manier dan ook.
LEES OOK > Muzikale opa Jan De Smet: ‘Onze kleinkinderen krijgen voor hun verjaardag een liedje cadeau’
Heb je om af te sluiten misschien nog een tip voor je collega-grootouders?
Annemie Struyf: Trek je geen bal aan van wat onze maatschappij als een goeie grootouder beschouwt. Hoewel het misschien wat arrogant klinkt, denk ik echt dat ik een goeie grootmoeder ga worden. Maar dan wel op mijn manier: ik zoek mijn eigen weg en zeg dapper nee tegen al die verwachtingen van anderen.
Het vraagt inderdaad een portie dapperheid om daartegen in te gaan. Een beetje te vergelijken met de druk die jonge ouders voelen om het allemaal ontzettend goed te doen.
Annemie Struyf: Ik zou die jonge ouders vooral op het hart willen drukken dat het belangrijk is om hun gevoel en intuïtie te volgen. En om niet te kijken naar wat er allemaal geroepen wordt op sociale media. Als grootouder heb je het voordeel om wat ouder te zijn, en weet je dat je intuïtie de beste raadgever is. Het is op die leeftijd ook hoog tijd om nee te zeggen tegen dingen die anderen van jou verwachten maar die je eigenlijk niet ziet zitten. Zelfs als dat betekent dat je het grootouderschap op een totaal andere manier invult dan andere grootouders in je omgeving. Echt waar: zeg foert, je bent oud genoeg!
LEES OOK > Annemie Struyf over ouder worden: ‘We moeten ons schamen met al dat gezeur over rimpels’
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in het Magazine voor GROOTouders (nr. 15, 2023). Ook ontvangen? Schrijf je dan in voor het magazine en de bijbehorende nieuwsbrief. Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 09/01/2023, laatste update op: 15/02/2023