Twee mensen in één bureau, allebei afkomstig uit het Oost-Vlaamse Lede. De ene is niemand minder dan Vlaanderens bekendste strafpleiter, grootvader van acht kleinkinderen en ongelooflijk goed in het vertellen van verhalen. De andere is redacteur bij de Gezinsbond en ongelooflijk content dat ze naar die verhalen mag luisteren. Jef Vermassen vertelt zoals alleen hij dat kan over vroeger en vandaag, over tevredenheid en vrede, én over zijn kleinkinderen: ‘Met hen samenzijn zorgt voor een geluk van de zuiverste soort.’
Boterham met peperkoek
Jef Vermassen: ‘Aan mijn grootouders heb ik zeer weinig herinneringen. Enkel één van mijn grootvaders heb ik een aantal jaren gekend. Die had Parkinson in zo’n erge graad dat hij zelfs zijn pijp niet meer kon aansteken. Ik weet nog dat hij me altijd verschillende vragen stelde die ik niet verstond en waarop ik dan gewoon ja of nee antwoordde. (lacht)
De moeder van mijn mama overleed in het kraambed, en een ongehuwde tante is toen meteen in de bres gesprongen om voor mijn mama te zorgen en haar op te voeden. Zij was als een grootmoeder voor mijn drie zussen en voor mij, ze woonde bij ons in en heeft enorm veel betekend voor ons allemaal. Omdat ik de enige jongen was, kon ik in haar ogen niets fout doen – zolang ik maar genoeg in de tuin werkte tenminste. Maar dat deed ik met veel plezier.
Echt waar, die vrouw was de spilfiguur van ons gezin, een liefdevolle chef met zo’n sterke persoonlijkheid dat ze zowel het leven van mijn zussen als dat van mij voor een stuk heeft bepaald. Ik heb ontzettend veel geleerd van haar, vooral rustig zijn en altijd je kalmte bewaren. Het liefst van al zat ze buiten in de tuin, in een rieten zetel met een hoge rugleuning en met de poes op haar schoot. Zo genoot ze van de buitenlucht, vertelde ze verhalen en wees ze ons op de vogeltjes die floten: “Hoor! Suskewiet! Da’s een botvink!” Elke dag rond vier uur at ze een boterham met peperkoek, heel eenvoudig allemaal. Hoe zij daar zat… eigenlijk was dat een soort yoga avant la lettre. Ze is 95 jaar geworden en zei op het einde van haar leven: “Erg hoor, zo oud worden. Al mijn generatiegenoten zijn dood. Er blijven alleen maar kinderen over om tegen te praten!” (lacht)’
Op wolkjes
Intussen heb je zelf al acht kleinkinderen. Wat doet dat met een mens?
Jef Vermassen: ‘Als ik aan hen denk, loop ik op wolkjes. Kleinkinderen zijn formidabel, mijn vrouw Vera en ik worden daar letterlijk en figuurlijk naartoe getrokken. Ons jongste kleinkind is nu vier maanden en wanneer ik zie hoe Vera met dat baby’tje omgaat: eindeloos knuffelen, kusje hier en kusje daar… dat contact zorgt voor een geluk van de zuiverste soort. Al lachend zeg ik wel eens: “Je gaat vanavond toch nog wat kusjes overhebben voor mij, hé!”
Ik vind het heerlijk om tijd en genegenheid te kunnen geven aan onze kleinkinderen, en dat merk ik bij heel wat generatiegenoten. Mijn kantoor ligt vlak bij een school, en je moet die trotse oma’s en opa’s eens zien staan als de schoolbel gaat, soms zijn ze er al een halfuur op voorhand! Onze eigen grootouders waren vaak al versleten door de arbeid die ze deden, maar vandaag zijn de meeste oma’s en opa’s nog heel flinke mensen. Da’s echt een meerwaarde, want zo kunnen ze helpen bij de opvang van die kleintjes. Ik zeg opvangen, hé, niet opvoeden: wij moeten onze kleinkinderen vooral verwennen. En graag zien.’
Klinkt als een bijzonder fijne opdracht…
Jef Vermassen: ‘Inderdaad. (ontroerd) Onze kleinkinderen worden voortdurend geknuffeld en krijgen van hun ouders en grootouders veel onvoorwaardelijke, pure liefde.
Door te werken aan mijn boek over seriemoordenaars heb ik nog maar eens beseft hoe belangrijk dat is voor een kind. Levensnoodzakelijk zelfs. Ik wil met dat boek een tegenwicht geven aan de sensatieverhalen die verteld worden over seriemoordenaars, want volgens de wetenschap zijn het psychopaten en zitten hun gruweldaden er van nature in.
‘Als ik mijn kleinkinderen warmte kan nalaten, ben ik content.’
De vaststelling die ik gedaan heb door mij te verdiepen in hun levensverhalen – en dit is een primeur, je bent de eerste aan wie ik dit vertel – is dat de meesten van hen nooit moederliefde gekregen hebben. Het gaat telkens om jonge gasten, sukkelaars eigenlijk, die bodemloos zijn doordat ze een moeder hadden die hen nooit kuste of vertroetelde, maar hen voortdurend onderdrukte en bekritiseerde. Die gasten misten als kind een basis en konden zich niet hechten in de eerste jaren van hun leven, met alle gevolgen van dien. Ze worden de gevaarlijkste mensen op aarde omdat het woord “haat” bij hen centraal staat. En bij haat hoort wraak. Ik wist al dat het zo verloopt bij klassieke moorden, maar had nooit verwacht dat dit bij seriemoordenaars ook een patroon zou zijn. Alweer het gevolg van een omgeving die kinderen op heel jonge leeftijd onrecht aandoet.
Dus ja, liefde geven is een ontzettend fijne, en tegelijk belangrijke opdracht!’
Poetin & Trump vs. Damiaan & Mandela
Hoe kijk je naar de toekomst van je kleinkinderen?
Hoe kijk je naar de toekomst van je kleinkinderen?Jef Vermassen: ‘Heel bezorgd, want de milieuproblemen worden nog altijd onderschat. Ik vond het geweldig toen de klimaatjongeren een paar jaar geleden de straat opgingen. Ze kwamen op voor hun recht om de planeet te mogen bewonen, daar kan je toch niet tegen zijn? We spreken allemaal van Moeder Aarde, wel, een moeder die oud wordt, moet je verzorgen. Maar in plaats daarvan beroven we haar van alles waar onze kleinkinderen recht op hebben, dat klopt toch niet?
Daarnaast maak ik me ook zorgen om de onveiligheid die weer opflakkert. Worden we nooit wijzer? Kunnen we niet eens samenwerken in plaats van mekaar uit te moorden? Wat voor impact heeft het op jonge mensen als ze zien dat psychopaten de wereld om zeep helpen? De gruwel die Poetin aanricht, de dingen die Trump binnenkort misschien weer gaat uitspoken… ik hou echt mijn hart vast.
Het valt te begrijpen dat jongeren onverschillig worden. Velen van hen doen aan zelfbescherming door zich af te sluiten van alle wantoestanden in de wereld van vandaag. Ze hebben weer rolmodellen nodig zoals Pater Damiaan en Nelson Mandela, mensen met een vredevolle boodschap aan wie ze zich kunnen optrekken en spiegelen.’
LEES OOK > Klimaatangst bij jongeren: ‘Overheid, doe iets!’
Verteller van verhalen
Hoe zou je willen dat je kleinkinderen zich jou herinneren?
Jef Vermassen: ‘Ze zullen zich sowieso herinneren dat hun opa een verteller was. Ik vertel al verhalen sinds ik leider was bij de jongknapen van de KSA. Als ik voor de jury sta en een pleidooi hou, voelt het een beetje alsof ik weer bij die jongknapen ben. Een verhaal goed kunnen brengen en voelen dat de mensen in het publiek helemaal mee zijn, dat is mijn lang leven. Pas op, ik wil daar niet mee stoefen hoor, ik ben vooral dankbaar dat ik die gave gekregen heb.
‘De kleinkinderen springen hier vaak spontaan binnen.’
Verder hoop ik dat mijn kleinkinderen onthouden hoe graag ik hen zie. Want dat is echt zo, ik zou alles voor hen doen. Als ik hen warmte kan nalaten, ben ik content. Warmte en mooie herinneringen. Daarom proberen mijn vrouw en ik onze vrije tijd zoveel mogelijk te delen met de kinderen en kleinkinderen.’
Hebben jullie bepaalde tradities of komen ze ook spontaan langs, op de wilde boef?
Jef Vermassen: ‘(lacht) Op de wilde boef! Geweldig! Lang geleden dat ik die uitdrukking hoorde, ik maak het niet vaak mee om door een mede-Ledenaar geïnterviewd te worden, natuurlijk!
Wel, mijn vrouw en ik lassen regelmatig ijkpunten in. Nieuwjaar hebben we met z’n allen gevierd, op lichtmis hebben we samen pannenkoeken gegeten en ook ’s vrijdags na school nodigen we hen vaak uit. We hebben het geluk dat drie van de vier dochters vlakbij wonen, ze kunnen spontaan binnenspringen, net zoals de kleinkinderen. Onze vierde dochter Jasmine woont in Willebroek. Voor haar twee schatten van zoontjes houden we zoveel mogelijk woensdagnamiddagen vrij. Dan rijden we naar daar en pikken we hen op om samen naar Planckendael te gaan. Soms koken we samen iets of gaan we wandelen in de natuur. Het zijn allemaal heerlijke momenten die ik oprecht koester.
(glimlacht) Ik moet denken aan een telefoongesprek van vorige week tussen mijn vrouw en onze kleinzoon Lewis. “En Lewis, wat ben je aan het doen?”, vroeg ze om het telefoongesprek af te ronden. “Telefoneren!” antwoordde hij. Heerlijk toch? Dat is pas in het hier en nu leven! Die kleinkinderen komen zo onbevangen uit de hoek, we kunnen ontzettend veel van hen leren. Echt waar, als je openstaat voor wie ze zijn en wat ze vertellen, krijg je een cadeau dat met niets te vergelijken valt.’
LEES OOK > Opa Leo Bormans over de onvoorwaardelijke liefde voor een kleinkind
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen eerst in het Magazine voor GROOTouders (nr. 20, 2024). Ook ontvangen? Schrijf je dan in voor het magazine en de bijbehorende nieuwsbrief. Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 04/04/2024