Wat met de onderhoudsplicht bij een opname in een woonzorgcentrum?

In een woonzorgcentrum verblijven is niet goedkoop, dit jaar komt er zelfs nog eens 10% bovenop. Het is mogelijk dat enkel je pensioen niet voldoende is om de kosten te dekken. Als er niet voldoende andere inkomsten of spaarreserves zijn, kan je terecht bij het OCMW van de gemeente waar je vroeger woonde. Maar het OCMW kan het tekort ook terugvorderen bij jouw onderhoudsplichtige familieleden. Hoe zit dat juist?

Geldt de onderhoudsplicht voor alle familieleden?

De wettelijke terugvorderingsplicht is beperkt tot de echtgenoot/echtgenote als die nog thuis woont, de (schoon)kinderen en de kleinkinderen. Je zal echter nooit voor een broer of een zus moeten bijpassen. In de praktijk worden heel zelden de kleinkinderen aangesproken.

Sinds 2004 kan het OCMW wel beslissen om de onderhoudsplicht totaal niet toe te passen. In sommige gemeenten hoef je dus nooit bij te dragen in de kosten van een woonzorgcentrum.

Soms wordt er ook besloten niet terug te vorderen, zoals bij een jarenlange relatiebreuk, als de gezondheidstoestand van de onderhoudsplichtige heel slecht is of wanneer de begunstigde steeds zijn vermogen verspild heeft,…

Onbeperkte bijdrage?

De bijdrage is beperkt tot een kindsdeel. Dit is het bedrag van het tekort gedeeld door het aantal levende kinderen. Bovendien speelt ook het inkomen een rol. Er is geen onderhoudsplicht wanneer het jaarlijks netto belastbaar (gezins)inkomen lager is dan 25.284,89 euro, nog te verhogen met 3.539,89 euro per persoon fiscaal ten laste (cijfers maart 2022). Ook het Kadastraal Inkomen van onroerende goederen (woning of appartement) kan in aanmerking komen.

Het OCMW baseert zich hiervoor op het aanslagbiljet personenbelasting (belastingberekening) van 2 jaar ervoor. Maar recente ernstige inkomensdalingen of -stijgingen worden meegenomen. De bijdrage van het kind dat niet onderhoudsplichtig is omwille van te lage inkomsten wordt door het OCMW betaald, dus niet door de andere kinderen.

De kinderen wiens inkomen hoger is dan bovenvermelde grenzen, zijn dus onderhoudsplichtig voor hun kindsdeel. Ook dit deel kan toch nog beperkt worden omdat er eerst naar de terugvorderingsschaal moet gekeken worden. Daar is per inkomensschijf, rekening houdend met het aantal personen ten laste, een maximumbijdrage bepaald. Het gaat dan over een vast bedrag in combinatie met een percentage van het inkomen. De meest recente terugvorderingsschaal kan je hier terugvinden.

LEES OOK > Tubbe-model: leven zoals thuis, ook in het woonzorgcentrum

Kan je het woonzorgcentrum vrij kiezen?

Ja, de keuze is vrij. Het zou wel kunnen dat het OCMW de tussenkomst in de dagprijs zal beperken tot een gemiddelde dagprijs in de regio of tot de dagprijs van een OCMW-woonzorgcentrum.

Wat met de eigen woning?

Is de woning goed genoeg om te verhuren, dan kan je zo bijkomende inkomsten creëren. Voldoet de woning echter niet aan de huidige kwaliteitsnormen om te mogen verhuren dan kan het OCMW eventueel een hypotheek leggen. Dit wil niet zeggen dat het OCMW de woning kan verkopen of de verkoop kan verplichten. Verkoop je de woning later toch, dan krijgt het OCMW wel de voorgeschoten bedragen terug.

Is het bedrag dat ik aan het OCMW betaal fiscaal aftrekbaar?

Ja, de betaling aan het OCMW wordt als een onderhoudsbijdrage aanzien en is dus fiscaal aftrekbaar. Afhankelijk van de hoogte van het bedrag kan je meestal tussen de 30 à 43% terugkrijgen via het aanslagbiljet personenbelasting (de belastingberekening). Maar dit bedrag vormt dan ook een inkomen bij de ouders. Om het effect hiervan te becijferen kan men het best eerst belastingsimulaties maken. Leden van de Gezinsbond kunnen hiervoor terecht bij de sociaal-juridische dienst.

LEES OOK > Langer zelfstandig thuis wonen: laat je huis meegroeien met je leeftijd

Kan het woonzorgcentrum een borgstelling vragen aan de kinderen?

Het woonzorgcentrum mag inderdaad aan de kinderen of een van de kinderen vragen om een borgstelling te ondertekenen. Degene die de borgstelling tekent kan dan ook aangesproken worden om de tekorten weg te werken.

De kinderen kunnen echter niet verplicht worden om zo’n borgstelling te ondertekenen. Enkel als je zeker weet dat er financiële middelen genoeg zijn bij de ouders kan je zo’n borgstelling overwegen. Is dit niet het geval dan neem je beter contact op met het OCMW.

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.