Frederic Vansteenkiste en Kim Meulebrouck wonen met hun kinderen Linde (12 jaar) en Jolien (10 jaar) in Roeselare. Toen Frederic vier jaar geleden veranderde van werk moest hij de bedrijfswagen inleveren die ook voor privé-verplaatsingen gebruikt werd. Sindsdien leven ze zonder eigen auto. ‘We werken allebei in Roeselare en deden sowieso al veel met de fiets en te voet’, vertelt het koppel. ‘Een eigen auto zou veel ongebruikt stilstaan, maar helemaal zonder, leek ons een brug te ver. Een vriend die vlakbij woont, opperde om zijn auto te gebruiken.’

Frederic en Kim besloten om het autodelen enkele maanden te proberen. Als ze te veel aan vrijheid moesten inboeten om te gaan en staan waar ze wilden, zouden ze een tweedehandsauto kopen. De test beviel echter uitstekend en nu leven ze zonder eigen auto.

Auto’s voorbijfietsen

‘Waar we vroeger nog vaak de auto namen voor korte afstanden, doen we dat sindsdien nooit meer’, zegt Kim. ‘Je bent dat snel gewoon. Toen Jolien haar voet bezeerde en naar school gebracht moest worden waarna ik met de auto doorreed naar mijn werk, stond ik vaak in de file op de ring. Ik keek echt uit naar het moment dat ik weer met de fiets kon gaan.’

‘Op drukke momenten na het werk, fiets ik de aanschuivende auto’s gewoon voorbij’, vult Frederic aan. ‘Mijn auto, mijn vrijheid? Met de fiets ben je vaak beter af. Zeker in een stad. En ja het regent wel eens, maar veel minder dan je zou denken. En dan doe je gewoon een jas en regenbroek aan.

Intussen gebruiken we de auto van die vriend nog maar heel zelden. Vooral om veel boodschappen ineens te halen naar de supermarkt. Dat gebeurt gemiddeld een keer per maand.’

LEES OOK > Wanneer kan mijn kind alleen naar school fietsen?

Op vakantie

Het dagelijkse leven zonder auto en de verplaatsingen met fiets en openbaar vervoer doen is één zaak, maar hoe zit het met de vakanties? ‘Als je niet automatisch naar de auto grijpt, moet je wat vroeger beginnen plannen waar je naartoe wil, of en hoe je daar kan geraken met het openbaar vervoer en hoe het daar ter plaatse zit als je uitstapjes wil doen’, weten Frederic en Kim. ‘Je neemt ook minder spullen mee dan als je de autokoffer maar vol te stouwen hebt.’

Frederic is blij dat hij geen uren meer achter het stuur moet zitten. Als ze op televisie de beelden zien over zwarte zaterdagen met overvolle wegen prijst het koppel zich gelukkig niet in de file te moeten staan om dan gestresseerd op de bestemming toe te komen. ‘Op de trein heb je ruimte, je kan een spelletje spelen, eens rondlopen, eten en drinken terwijl je rijdt,… We zijn al naar Kassel in Duitsland, naar Londen en naar Limburg op vakantie geweest met de trein en dat viel heel goed mee. We zijn niet fanatiek. We zijn ook al eens met de auto van die vriend op reis geweest naar de Eifel. We wilden daar rondtoeren en dat was met openbaar vervoer niet te doen.

In 2019 dachten we met de nachttrein naar Wenen te reizen, maar die was volgeboekt en daarna kwam corona en bleven we sowieso dichter bij huis. Wenen staat dus nog op ons lijstje, ook andere bestemmingen per nachttrein volgen we met interesse.’

De kinderen zijn fan

‘We wilden niet dat de kinderen zich slachtoffer zouden voelen van onze keuze. Hadden zij gezeurd, we zouden wellicht na enkele maanden toch een auto gekocht hebben. Maar dat was niet nodig. Zij zijn intussen nog fellere voorstanders van “leven zonder auto” dan wij. Omdat ze de zorg voor het milieu delen én omdat ze last hebben van wagenziekte. We zoeken altijd oplossingen als ze ergens naartoe willen. Bij een verjaardagsfeestje van een klasgenoot opperen andere ouders al zelf dat ze hen kunnen meenemen. En in nood is er dus altijd nog de deelauto.

Door Linde fietsen we nu ook met helm en fluohesje. Zij moest er van ons een dragen uit veiligheidsoverwegingen. Ze begreep niet waarom dat dan voor ons niet gold. En ze heeft gelijk natuurlijk. Pakweg tien jaar geleden zag je dat veel minder bij volwassenen, nu is het normaal geworden. Zoals fietsen naar het werk ook meer ingeburgerd is. Ik zag op mijn werk de afgelopen jaren een grote evolutie. Nu komen veel meer collega’s met de fiets. De opgang van de elektrische fiets maakte het ook voor wie verderaf woont haalbaar.

In steden zoals Gent zijn er al veel mensen die geen auto hebben. Centra worden autovrij, en goed bereikbaar met openbaar vervoer. Het systeem van deelauto’s is daar ook goed uitgebouwd. Wij hebben ook cambio overwogen, maar als je niet vlakbij een standplaats woont, moet je – ook ’s avonds – nog een eind stappen naar huis. Dat zagen wij niet zitten.’

LEES OOK > Jong gezin zonder auto: ‘Wij kijken naar de troeven van de buurt’

Auto is ook verschrikkelijk duur

‘Onze motivatie was in eerste instantie duurzaamheid. Als prettig neveneffect sparen we er ook heel wat geld mee uit. Nu de benzineprijzen stijgen, raakt ons dat weinig. Ik berekende eens hoeveel een auto kost: aankoopprijs, jaarlijks onderhoud, verzekering, benzine… het is onthutsend. Alle kosten zitten verrekend in de prijs die we betalen voor gebruik van de auto van de vriend, maar met de weinige kilometers die wij rijden blijft het een beperkte uitgave. En ga ik eens naar de film in Gent, met de auto, dan besef ik dat het dure uitstapjes zijn.

Mochten meer mensen zich bewust zijn van de reële kostprijs, de auto zou meer aan de kan blijven staan denk ik. Al moeten alle puzzelstukjes wel samenvallen natuurlijk. Wij werken in eigen stad, onze ouders wonen op fietsafstand, en er zijn winkels en een station in de buurt. Dan heb je een auto echt niet nodig.’

30 Dagen Minder Wagen

In juni namen ruim 6500 Vlamingen deel aan 30 Dagen Minder Wagen. Tijdens dit experiment gingen ze de uitdaging aan om hun eigen auto dertig dagen lang minder te gebruiken. 60% van alle deelnemers nam maximaal vier dagen de auto in juni en 1500 deelnemers lieten zelfs een maand lang de wagen volledig aan de kant.

Op basis van de input van de deelnemers werden beleidsaanbevelingen over duurzame mobiliteit geformuleerd. Zo gaven deelnemers bijvoorbeeld aan vaker het openbaar vervoer te willen gebruiken, als er meer treinen en bussen na 22 uur en in het weekend zouden zijn. Het eindrapport van 30 Dagen Minder Wagen, met de resultaten van het experiment en de beleidsaanbevelingen, kan je hier raadplegen.

Dit is een uitgebreide versie van een artikel dat in oktober 2022 verscheen in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via FacebookTwitter en Instagram.

Gepubliceerd op: 29/09/2022, laatste update op: 14/11/2022