Toen Els De Cock de krassen op de armen van haar 13-jarige dochter zag, begon een lijdensweg. Dochter Cato (nu 17) heeft zelfmoordgedachten, ondernam al enkele pogingen en haar armen dragen de sporen van automutilatie.
Vier zware jaren na de eerste opname houdt Els een pleidooi voor meer openheid over psychische problemen én voor meer steun aan ouders van kinderen in de psychiatrie.
‘Toen mijn zoon Willem als driejarige gezondheidsproblemen had, was een legertje artsen en verpleegkundigen bezorgd om mij. Er stond koffie voor me klaar, en de psycholoog regelde op eigen initiatief ziekteverlof omdat zoiets toch wel veel vergde van een moeder’, herinnert Els zich.
Maar toen Cato werd opgenomen, vroeg niemand hoe het met haar ging.
‘Waar is de steun voor ouders van kinderen in de psychiatrie? Waarom worden patiënten en hun ouders in een isolement geduwd?’
LEES OOK > Mentale gezondheid bij tieners: tips van Lex en Miel
‘Wij moeten geholpen worden’
Els: ‘In het begin schaamde ik me en vroeg me af: wat heb ik verkeerd gedaan? Ik sprak er met niemand over. Nu weet ik dat ik recht in mijn schoenen sta en alles heb gedaan, en nog doe, wat ik kan. Wij, de ouders, moeten ons niet schuldig voelen, we moeten geholpen worden.
Onlangs zag ik een ouderpaar buitenkomen uit de crisisopvang, met hangende hoofden. Ik ken de eenzame lijdensweg die hen te wachten staat. Ik wil me desnoods bijscholen om ouders te helpen. Zodat anderen bespaard blijft wat ik heb meegemaakt.
Nu gebeurt er niks. Waarom is er niet al van bij de opname iemand die zegt: “Wij zullen ons op je dochter/zoon concentreren, maar als je wil, komt er nu iemand die tijd heeft voor jou. Ga een kop koffie drinken, vertel hem of haar wat je kwijt wil en stel alle vragen waar je mee zit.” Dat moet van in het ziekenhuis voorzien worden. Iemand die de specifieke situatie begrijpt en ook praktische zaken regelt.’
Taboe
Het is niet alleen de steun voor de ouders die wegblijft, ook het begrip voor psychische problemen is ver te zoeken.
Els: ‘Toen ik op haar school ging vertellen wat er gebeurd was, zei de directeur: “We zullen zeggen dat ze in het ziekenhuis ligt met een zware buikgriep.” Psychiatrie was taboe. Terwijl ik de dag erop een reportage zag over automutilatie en hoeveel jongeren dat wel doen. Psychische problemen zijn de ziekte van de eenentwintigste eeuw. Grotere openheid zou jongeren helpen om sneller met hun probleem naar buiten te komen en hulp te zoeken.’
Campagnes als Te Gek of 4 voor 12 proberen daar nu verandering in te brengen, door bijvoorbeeld de signalen van psychische problemen bekend te maken. Maar de weg is nog lang.
LEES OOK > Als je kind suïcidaal is: ‘Mijn dochter wil niet meer leven’
Hoe langer, hoe zwaarder
Els: ‘Je ziet niet aan Cato hoe zwaar het is. Dat maakt het moeilijk voor de omgeving om te begrijpen. Mensen denken wellicht dat ik overdrijf of aandacht zoek. In het begin krijg je wel de vraag hoe het gaat, maar na vier jaar is er gewenning. Is Cato weer opgenomen? Of heeft ze zichzelf weer verwond? Tja, het is al de zoveelste keer. Maar voor ons wordt het net door die lange duur steeds zwaarder. En we weten niet of en wanneer er een einde komt.’
De Gezinsbond komt op voor mentale gezondheid
Het verhaal van Els legt nog maar eens een kwetsbaarheid bloot van gezinnen die te maken krijgen met psychische problemen. De weg is moeilijk, en het isolement lonkt.
De Gezinsbond pleit voor ondersteuning en voor een voortdurende sensibilisering om het taboe op geestelijke gezondheidszorg te doorbreken. Psychische hulp moet toegankelijk en betaalbaar zijn voor iedereen.
Meer info vind je op onze webpagina over geestelijke gezondheidszorg voor gezinnen.
Dit artikel verscheen in maart 2018 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram
Gepubliceerd op: 26/04/2018, laatste update op: 16/08/2023