Tinnitus voor dummies: hoe zit het met die tuut?

Tinnitus: steeds meer mensen hebben er last van. Maar wat is het precies, en wat kan je eraan doen? We kloppen aan bij professsor Bart Vinck met enkele prangende vragen.

1) Beginnen bij het begin: wat is tinnitus?

‘Tinnitus is een psychosomatische klacht die heel vaak voorkomt, zeker bij jonge mensen. Meer dan de helft van de mensen die ik in het centrum zie, zijn jonger dan eenentwintig jaar.

Het is niet psychisch, je krijgt dus geen tinnitus van stress of spanning. Het is ook geen ziekte.

Tinnitus is wel een signaal dat aangeeft dat er iets fout loopt in het lichaam. Het is een lichamelijk symptoom dat ontstaat op het moment dat het oor beschadigd wordt, hoe klein die beschadiging ook is.

Je kan het oor vergelijken met het toetsenbord van een piano, maar dan eentje met 3.500 toetsen. Als je een paar scherpe tonen beschadigt aan de rechterkant van de piano, dan zul je een scherpe toon horen. Beschadig je er aan de linkerkant, dan hoor je een dof geluid.

In principe gaan die symptomen weg binnen de 24 tot 72 uur.’

2) Hoe komt het dan dat de oorsuizen bij sommige mensen niet weggaan?

‘Gaat een groep jongeren naar dezelfde fuif en lopen ze daar dezelfde gehoorschade op, dan is dat bij de ene blijvend en bij de andere niet. Bij de meeste mensen verdwijnt het suizen, tenzij er al angst aanwezig is voor tinnitus of als de persoon zich op dat moment niet goed in zijn vel voelt.

LEES OOK > Tatjana heeft tinnitus sinds haar zestiende: ’Fluo oordoppen, ik vond dat belachelijk’ 

Hoe hard tinnitus je treft, heeft dus te maken met spanningen, angsten en emotionele reacties in je lichaam en hoe je zelf al over tinnitus denkt. Focus je je heel erg op de angst, dan is de kans groot dat de oorsuizen niet meteen zullen verdwijnen. Bij mensen die graag controle hebben en perfectionistisch zijn, zal het symptoom sneller escaleren.

In onze maatschappij en op internet is de angst voor tinnitus enorm. Patiënten maar ook nog veel artsen en zorgverleners denken nog te vaak dat je met tinnitus moet leren leven: “Dit is voor de rest van je leven en het gaat nooit meer weg.”

Maar dat klopt niet. En het heeft alles te maken met ons medisch denken. In onze maatschappij willen we elke klacht zo snel mogelijk de kop indrukken. Ook tinnitus. Maar er bestaat geen pilletje dat tinnitus miraculeus kan doen verdwijnen.’

3) In het expertisecentrum bieden jullie wel therapie aan. Hoe gaat dat in zijn werk?

‘Tinnitus is een symptoom dat aangeeft dat er iets fout loopt in het lichaam. Daarom is het belangrijk om het lichaam in zijn geheel en via verschillende domeinen te benaderen.

We focussen bij de therapie dus niet alleen op het lichamelijke, maar ook op het emotionele en mentale aspect.

Met mensen die een extreme vorm van tinnitus hebben, werken we twintig uur. Bij meer dan 96 procent slagen we erin om de oorsuizen meer naar de achtergrond te dringen waardoor de klachten sterk verminderen.

Let wel, dat volledige traject is niet nodig voor mensen die plots pieptonen horen die niet meer overgaan. Zij kunnen met een kort traject voorkomen dat dit ooit escaleert.

Het is op dat moment zo ontzettend belangrijk om snel de juiste info te krijgen zodat de angst niet gaat domineren. Goedkoop is die theorie niet. De terugbetaling van psychotherapeutische zorg kan beter.’

LEES OOK > Smartphone op vakantie: 6 tips om offline te gaan

4) Hoe belangrijk is gehoorbescherming om tinnitus te voorkomen?

‘Ik hamer er altijd op dat er geen angst mag zijn voor geluid. We zijn geboren met open neusgaten en open oren. We hebben zuurstof nodig en geluid. Geluid is oké. Als je je oren echter regelmatig blootstelt aan luide muziek gedurende langere tijd is het belangrijk je te beschermen.

Van kleins af aan hameren we op het belang van goede tandzorg. Waarom laten we ook onze oren niet vaker controleren?

Goed zorg dragen voor onze oren is zo bijzonder belangrijk. Op het moment dat je iets hoort, twijfelt of bang wordt, raad ik aan om zo snel mogelijk contact op te nemen met een oorarts of centrum dat zich hierin specialiseert.’

5) Tot slot: hoe zit het met het gebruik van oortjes of koptelefoons?

‘Geluid is “druk”, en die druk wordt groter naarmate het kamertje waarin je het geluid afspeelt, kleiner wordt. Met een oortje in je oor neemt die druk dus toe.

Net zoals oortjes in de oren van een kind meer druk geven dan in de oren van een volwassene, omdat kinderen kleinere gehoorgangen hebben. Oortjes geven sowieso meer geluidsdruk en dus meer risico op gehoorschade dan een koptelefoon.

Met oortjes kan je makkelijk boven de 100 decibel op je oor krijgen, met een hoofdtelefoon is dat 9 tot 10 decibel minder. Dat is niet weinig!

Gebruik je klassieke oortjes, dan wordt aangeraden om die niet langer dan één uur per dag op maximaal zestig procent van het volume te gebruiken. Bij een koptelefoon is dat hoogstens vier uur.’

Bart Vinck is hoofddocent audiologie aan de UGent en tinnitus-expert. Hij startte in Brugge ON-GEHOORD, het enige expertisecentrum voor tinnitus en hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid) in ons land.

Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.