Het energieprestatiecertificaat of EPC is vaak onbekend. Je hebt het — net als de elektriciteitskeuring, het bodemattest en het asbestattest — nodig om je woning te mogen verkopen. Maar het EPC is meer dan een cijfer. Het bepaalt mee de toekomst van je huis, of je er nu zelf woont of niet.
Wat is het EPC?
Het energieprestatiecertificaat geeft aan hoe energiezuinig je woning is. Een erkend deskundige meet alles op en zoekt de nodige bewijsstukken voor isolatie, ramen, verwarmingssysteem, zonnepanelen …
Voor een goed gestoffeerd verslag is de deskundige enkele uren ter plaatse. Daarna voert hij alle gegevens in een softwareprogramma in. Naast het dossier rollen daar ook een score en een label uit.
De kostprijs voor een energieprestatiecertificaat ligt niet vast. De meeste deskundigen rekenen van 150 euro voor een appartement tot 250 euro voor een standaardwoning. Vergelijk zeker de prijzen, en vraag aan de deskundige wat je daar exact voor krijgt. Sommigen houden het bij het basisattest, anderen geven een uitgebreid advies.
Wat staat er op mijn certificaat?
Op oudere energieprestatiecertificaten staat enkel een energiescore: hoeveel kilowattuur aan energie heeft elke vierkante meter van de woning nodig om ze jaarrond comfortabel te verwarmen. Let wel: de meeste gezinnen verbruiken minder dan op het EPC staat, omdat ze niet de hele woning verwarmen of geregeld een lagere temperatuur instellen. Sinds 2019 staat op het EPC ook een label: van de rode letter F (een slechte score) tot een groene A of zelfs een donkergroene A+, de beste score.
Vaak kan je met beperkte ingrepen de energiescore van je woning één of twee labels opkrikken.
Daarnaast geeft het EPC een overzicht van de huidige staat van de woning. De Vlaamse overheid heeft een renovatiedoelstelling tegen 2050, met minimumnormen voor elk onderdeel. Op het certificaat staat welke onderdelen van je huis al voldoen. Voor de onderdelen die niet voldoen, geeft het EPC aanbevelingen om ze te verbeteren. Een kleurcode duidt aan welke ingrepen prioritair zijn. Ook een prijsindicatie is voorzien voor de dringende ingrepen, al zijn de gebruikte prijzen gedateerd en niet altijd nauwkeurig. Hier kan een goede deskundige zijn meerwaarde bewijzen door simulaties te maken van de ingrepen. Zo weet je meteen welk label na een renovatie mogelijk is.
LEES OOK > Gezinsbarometer: hoe energiezuinig leven de gezinnen in Vlaanderen?
Wanneer is een EPC verplicht?
Bij een notariële overdracht (verkoop, schenking, ruil of andere) van een woning in volle eigendom is een energieprestaticertificaat verplicht. Ook als je een woning voor meer dan twee maanden verhuurt, heb je een EPC nodig. Wil je een woning te koop of te huur zetten, dan moet het certificaat beschikbaar zijn zodra je publiciteit maakt.
Verkoop of verhuur je zonder publiciteit, dan volstaat het om het EPC aan de mogelijke koper te bezorgen voor het sluiten van de verkoopsovereenkomst (onderhandse akte), of aan de kandidaat-huurder voor het sluiten van de huurovereenkomst. Heb je niet tijdig een correct EPC, dan kan je als eigenaar een boete oplopen tot 5000 euro.
Voor speciale gevallen kijk je op de EPC-wegwijzer.
Hoe betrouwbaar is het EPC?
De energiedeskundige moet zich bij het beoordelen van je woning houden aan een strikte methode. Maar de werkelijkheid laat zich niet altijd even vlot in theorie vangen. Soms kan er een interpretatieverschil zijn tussen verschillende experten. Als de deskundige de regels correct volgt, zullen de afwijkingen klein zijn. Al toonde het VRT-programma Factcheckers aan dat sommige deskundigen creatief omgingen met de interpretatie.
Twijfel je over het resultaat van je EPC? Dan kan je klacht neerleggen bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). Dat onderzoekt de zaak en bestraft indien nodig de deskundige.
Wat zijn de gevolgen van een slechte score?
Verhuur je een woning zonder energieprestatiecertificaat of met een slechte energiescore (D, E of F), dan heeft dat gevolgen voor de indexatieregels van de huurprijs die je mag vragen. De overheid heeft een webpagina met de juiste correctiefactor.
Koop of krijg je een woning met een F- of E-label via notariële overdracht, dan ben je verplicht die binnen een termijn van 5 jaar na het verlijden van de akte te renoveren tot minimum een EPC-label D. Bij een erfenis, of als je een partner uitkoopt na een scheiding, geldt die verplichting niet. Is de woning na 5 jaar niet voldoende gerenoveerd, dan krijgt de eigenaar een boete van 500 tot 5000 euro, en begint een nieuwe termijn te lopen.
Let op: de eisen voor een renovatie na verkoop worden in de toekomst geleidelijk aan strenger. Wie een woning koopt vanaf 2028 zal minstens moeten renoveren naar EPC-label C. Het loont dus om direct goed genoeg te isoleren en te renoveren.
LEES OOK > Verwarmen zonder fossiele brandstoffen: hoe doen we dat?
Vrijwillig een EPC aanvragen
Vanaf 2030 zal de energienorm deel uitmaken van de minimale woningkwaliteitsnormen. Alle open en halfopen woningen moeten dan minstens een label E halen. Rijwoningen en appartementen moeten een label D of beter halen. Ook die normen zullen in de jaren erna geleidelijk strenger worden.
Uit de Gezinsbarometer van de Gezinsbond blijkt dat de meeste gezinnen nog geen EPC hebben, en vaak de isolatie van hun woning sterk overschatten. Dan kan je tegen 2030 wel eens voor verrassingen komen staan.
Vergelijk zeker de prijzen, en vraag aan de deskundige wat je daar exact voor krijgt.
Wil je weten waar je staat, dan kan je vrijwillig een EPC laten opmaken voor je woning. Vaak kan je met beperkte ingrepen, zoals zonnepanelen of het inblazen van spouwmuurisolatie, de energiescore van je woning één of twee labels opkrikken. Het ingebouwd renovatieadvies van het energieprestatiecertificaat geeft aan waar de grootste winsten te halen zijn. Naast een meerwaarde van je woning levert dat een hoger comfort op, of een besparing op je energiefactuur.
Bovendien kan je met een slecht EPC-label vooraf gebruik maken van extra subsidies als je de woning stevig renoveert.
Renoveren, wie gaat dat betalen?
Koop je een woning met een slecht energielabel, dan moet je renoveren om dat label te verbeteren. In 2024 kan je daarvoor een renovatielening met rentesubsidie van de Vlaamse overheid aangaan (in combinatie met je hypothecair krediet). Hoe beter het energielabel na de renovatie, hoe meer korting je krijgt op de rente. Die korting kan oplopen tot 3,5% als je renoveert naar label A. Voor een renovatielening van 60.000 euro betaal je dan dik 22.000 euro minder rente op 20 jaar.
Je kan ook een EPC-labelpremie aanvragen als je een woning met een slecht energielabel (E of F) wil renoveren naar een label C of beter, of een appartement met label D, E of F naar een label B of beter. Je moet dan binnen de 5 jaar na aanvraag met een nieuw EPC bewijzen dat je woning het vereiste label heeft gehaald. De premie bedraagt 2500 tot 5000 euro, afhankelijk van het gehaalde eindlabel.
Heb je graag hulp bij de aanvraag of opvolging van de lening of de premie, dan kan je terecht bij je lokale energiehuis.
Heb je je eigen woning al langer geleden gekocht, en wil je ze graag verbouwen of renoveren, dan kan je tot 60.000 euro lenen aan een verlaagde rentevoet via de Vlaamse Mijn VerbouwLening. Er gelden wel een aantal voorwaarden. Zo moet de woning minstens 15 jaar oud zijn en gelegen zijn in het Vlaams Gewest. Je moet er bovendien zelf in wonen, of ten laatste binnen drie jaar. Ook zijn er inkomensgrenzen voor de aanvrager. Let op: je moet de lening aanvragen vóór je aan de werken begint!
Voer je werken uit aan een woning, dan kan je een deel van de kosten recupereren via de Vlaamse Mijn VerbouwPremie. Ook hier gelden voorwaarden, afhankelijk van of je eigenaar-bewoner bent, verhuurder via een woonmaatschappij of via een andere investeerder, zoals een private verhuurder. Je kan de premie aanvragen voor zowel isolatie als renovatie. Ook het renoveren van sanitair of elektriciteit, het slopen of vervangen van muren en de behandeling van zwammen of vocht komen in aanmerking. Je vraagt de premie online aan binnen de twee jaar na de factuurdatum van de werken.
Heb je graag hulp bij de aanvraag of opvolging van de lening of de premie, dan kan je terecht bij je lokale energiehuis.
LEES OOK > Energiezuinig renoveren: waar vind ik informatie en hulp?
Snel meer weten?
Elke woning in Vlaanderen heeft een online Woningpas. Daar vind je alle informatie die de overheid over jouw woning heeft. Ook het EPC, als er ooit een opgemaakt werd.
Heb je geen EPC, dan kan je zelf een snelle inschatting maken van je woning met Test uw EPC van de Vlaamse Overheid. Let op, de tool levert geen officieel EPC. Je kan het resultaat niet gebruiken om premies aan te vragen. Voor een officieel EPC doe je een beroep op een erkend energiedeskundige.
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 22/02/2024, laatste update op: 11/03/2024Tags: energie