Schadelijke chemicaliën volledig uit je leven bannen, kan niet. Met extra waakzaamheid tijdens de meest kwetsbare levensfases kom je al een heel eind.
Tijdens sommige levensfases ben je gevoeliger voor hormoonverstoorders dan tijdens andere. Vooral in periodes waarin de hormoonproductie piekt of lichaamsweefsels gevormd worden, kunnen bepaalde chemische stoffen schade aanrichten. De impact van hormoonverstoorders is dikwijls pas heel wat jaren later te merken. Om de kans op gezondheidsproblemen te minimaliseren, kan je niet vroeg genoeg beginnen met waakzaam omgaan met hormoonverstoorders.
> Wat zijn hormoonverstoorders?
Kwetsbare fases
1) Tijdens de zwangerschap
Wist je dat het navelstrengbloed van een pasgeboren baby maar liefst 300 schadelijke stoffen bevat? Al in de baarmoeder beïnvloeden hormoonverstoorders het ongeboren kind. Sommige van deze chemische stoffen nestelen zich graag in het vetweefsel van blootgestelde zwangere vrouwen. Via de moederkoek komen de schadelijke stoffen zo bij de foetus terecht.
Vooral tijdens de eerste acht weken van de zwangerschap kunnen ze de ontwikkeling van de foetus negatief beïnvloeden. De basis van belangrijke organen zoals hart, nieren en logen wordt immers in de eerste zwangerschapsweken gelegd.
Ook tijdens het verdere verloop van de zwangerschap blijft de ongeboren baby gevoelig voor hormoonverstoorders. In tegenstelling tot volwassenen beschikt een foetus nog niet over een sterk verdedigingsmechanisme tegen schadelijke indringers.
Verstoringen tijdens de zwangerschap kunnen voor blijvende schade zorgen. Sommige daarvan tonen zich meteen bij de geboorte, zoals afwijkingen aan de mannelijke geslachtsorganen. Andere gezondheidsproblemen komen later pas tot uiting: diabetes, hart- en vaatproblemen, stofwisselingsziekten, verminderde vruchtbaarheid en leer- en gedragsstoornissen.
2) De kindertijd
Niet alleen de zwangerschap is een ontzettend belangrijke ontwikkelingsperiode. Ook jonge kinderen (en zeker baby’s!) vormen een belangrijke risicogroep. Het kinderlichaam evolueert en groeit voortdurend, het metabolisme krijgt stilaan vorm en de immuniteit ontwikkelt zich. Dat deze belangrijke processen geen stoorzenders nodig hebben, spreekt voor zich.
Hormoonverstoorders kunnen de groei en ontwikkeling van kinderen beïnvloeden, zelfs in kleine hoeveelheden. Alledaagse producten zoals lotions, shampoos en billendoekjes bevatten risicovolle stoffen die de gevoelige baby- en kinderhuid gemakkelijk binnendringen.
3) De puberteit
Tijdens de puberteit draait het hormonale systeem op volle toeren. Dat zorgt ervoor dat het kinderlijf van je zoon of dochter stilaan in een vrouwen- of mannenlichaam verandert. Door die hormonale explosie is je puber gevoelig voor hormoonverstoorders.
Sommige chemische stoffen bootsen immers de werking van hormonen na en kunnen onbedoelde veranderingen in de hand werken die niet passen bij de natuurlijke ontwikkelingsfase. Hormoonverstoorders kunnen zo bijdragen aan een vervroegde of verlate puberteit.
4) 50+
Hormonale veranderingen beperken zich niet tot de puberteit. Ook bij vijftigplussers is dat het geval. Precies daarom doe je er goed aan blootstelling aan hormoonverstoorders ook tijdens deze periode te verminderen.
Tegelijk is dit ook een levensfase waarin de blootstelling aan hormoonverstoorders zichtbaar wordt. Vervroegde menopauze of de ontwikkeling van borst- en prostaatkanker bijvoorbeeld. Ook de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer worden geassocieerd met blootstelling aan hormoonverstorende stoffen vroeg(er) in het leven.
Altijd voorzichtig
Door hormonale veranderingen of lichamelijke groei, ben je tijdens bovenstaande levensfases gevoeliger voor hormoonverstoorders. Maar eigenlijk weten we erg weinig over het precieze effect van deze chemische stoffen die de hormonale werking in het lichaam verstoren. Bovendien reageert niet elke persoon op dezelfde manier op de blootstelling aan hormoonverstoorders.
Voorzichtig zijn is de boodschap, maar paniek is ook niet nodig.
Waarom panikeren over hormoonverstoorders niet nodig is
Gepubliceerd op: 31/05/2019, laatste update op: 15/04/2022Dossier hormoonverstoorders
Het dossier hormoonverstoorders kwam tot stand met de gewaardeerde financiële en inhoudelijke steun van BV OECO. Het doel van dit dossier is mensen in te lichten over de gevaren van hormoonverstoorders en tips aan te reiken om de blootstelling te verminderen.
De Gezinsbond is een voorstander van een veilige omgeving voor iedereen en kinderen in het bijzonder. Daarom pleiten we voor het hanteren van een kindnorm: alle producten moeten veilig zijn voor de gezondheid van kinderen. Want wat veilig is voor kinderen, is veilig voor iedereen. Help ons deze kindnorm te verdedigen en word lid.