Merk je dat je peuter niet goed weet waarmee te spelen, terwijl jullie wel veel speelgoed in huis hebben? Dan kan Toy Rotation een goed idee zijn. Ik ben er zelf mee begonnen toen we verhuisden van een appartement naar onze huidige woning. Er was geen plaats voor een afzonderlijke speelplek, dus ik moest opnieuw creatief omspringen met hoekjes, kasten en opbergruimte om het speelgoed van Ellie (4,5) en Bas (2,5) daar te integreren. Ik deel graag mijn tips met jullie.
Toy Rotation
Toy Rotation (ook: speelgoedrotatie) is een principe uit de opvoedkundige methode van Maria Montessori. Het komt erop neer dat je een selectie van hun speelgoed aanbiedt en dat frequent wisselt.
Het is pakweg het tegenovergestelde van een goedgevulde speelgoedkist waarbij je het speelgoed op de bodem al enkele maanden niet meer tegenkwam. Zo’n overvolle kist zorgt ervoor dat kinderen tot vervelens toe altijd hetzelfde uithalen en daar slechts eventjes mee spelen.
Door Toy Rotation toe te passen, creëer je niet alleen meer engagement met speelgoed, er is ook een grotere focus dan wanneer alles door elkaar ligt. Bovendien lukt het kinderen beter om zelf op te ruimen en appreciëren ze het speelgoed meer.
Er hangt ook een extraatje voor jezelf als ouder aan vast: je krijgt inzicht in hoe en waarmee je kind speelt, en je bent meer betrokken.
LEES OOK > Speeltijd: cadeautips die geen speelgoed zijn
Hoe begin je eraan?
1. Opdelen
De basis is een kast (open of gesloten) waarin je verschillende plekjes hebt om speelgoed te plaatsen. Bij ons creëerde ik in een gesloten kast acht verschillende plekjes.
2. Sorteren, recycleren, doneren en groeperen
Deze stap vergt wat doorzettingsvermogen, sorry! Ik zorgde ervoor dat ik een moment uitkoos waarbij ik alleen thuis was om al hun speelgoed in een ruimte te verzamelen en te sorteren.
Wat kan ik aan de school, crèche, vriendjes of familie geven? Wat wil ik aan een goed doel doneren? Daarna kan je het speelgoed echt gaan groeperen. Ik heb me daarvoor gebaseerd op deze categorieën: bouwen; puzzelen en spelletjes; vrij speelgoed; voertuigen; speelfiguren en knutselen.
- Bouwen: houten blokken, Duplo, Lego, treinset, knikkerbaan, kranen
- Puzzelen en spelletjes: puzzelen, memory, sorteren, verschillen zoeken
- Open end play – vrij speelgoed: losse items zoals de items van Grapat, sensorisch speelgoed
- Voertuigen: auto’s, boten, graafmachines en tractoren, helikopter en vliegtuig…
- Speelfiguren: plastic dieren, Playmobil, rollenspelen (dokter, kapper, tandarts)
- Knutselen: potloden, krijt, verf, stempelen
De ‘voorraad’ heb ik wel ingedeeld in deze categorieën, maar bewaar ik (in een andere kast) niet op die manier. Dat vond ik te veel werk. Wat wel handig is: een overzichtelijk lijstje in je smartphone of in die kast, zodat je altijd weet welke opties er zijn per categorie en je dus snel kan roteren.
LEES OOK > Wat doen met oud speelgoed (niet weggooien!)
3. Presenteren
Nu komt het leuke gedeelte! Uit elke categorie kies je iets om klaar te leggen in de kast. Wees gerust, het is helemaal niet zo strikt als het nu misschien klinkt. Soms doe ik ook gewoon waar ik zin in heb en leg dan bijvoorbeeld twee puzzels klaar.
Ook het knutselmateriaal zit eigenlijk altijd in dezelfde knutselkar. Elke rotatie andere knutselspullen klaarleggen, dat heb ik nog niet gedaan maar wil ik binnenkort graag uitproberen. Er zijn trouwens geen regels over hoeveel speelgoed je moet roteren, maar onthoud: less is more.
4. Uitleggen
Telkens je een nieuwe rotatie hebt klaargezet, kunnen ze helemaal zelf op ontdekking gaan. Al is het ook een goed idee om even een woordje uitleg te geven, zeker de eerste keer. Toon dat elk speelgoed een eigen plekje heeft en dat het op die manier ook opgeruimd kan worden. Sommige kinderen vinden het moeilijk dat hun speelgoed verdwijnt en terug verschijnt, maar meestal raken ze het snel gewoon. Ellie vraagt eigenlijk nooit waar haar speelgoed naartoe is, ook omdat de focus telkens bij het ‘nieuwe’ speelgoed ligt.
5. Observeren
Toy Rotation is trial-and-error. Kijk waarmee ze spelen en wat ze links laten liggen, en baseer je daarop om de volgende keer iets anders in de kast te leggen. Op die manier weet je dus heel goed waarmee je kind graag speelt en kan je leuke cadeautips beter inschatten.
6. Roteren
Wanneer kan je best roteren? Je wilt je kinderen enerzijds tijd genoeg geven om alle mogelijkheden te ontdekken, maar het speelgoed mag ook niet te lang blijven liggen want dan ontstaat verveling.
Het is inderdaad aangewezen om een bepaalde frequentie aan te houden, maar… hebben we niet allemaal tijd te kort? Ik maak er dus werk van als ik merk dat ze er niet meer mee spelen of als de kast helemaal overhoopligt. Bij ons is dat om de drie à vier weken. En hé, het is oké om het wat langer te laten liggen.
LEES OOK > Zo kies je veilig speelgoed voor je kind
7. Verstoppen
Er is een vaste speelgoed-verstop-plek en die is niet eens zo geheim bij ons thuis. In een ingebouwde kast bewaren we de ‘voorraad’ met alle andere spelletjes, puzzels, auto’s… Ik vind het eigenlijk gek dat onze kinderen niet zo vaak naar de inhoud van die kast vragen, terwijl ze goed weten dat er speelgoed in zit. Misschien omdat ze net voldoende variatie hebben?
8. Relativeren
Maak je geen zorgen, ik gooi niet alles in het Toy Rotation systeem. Een winkeltje of keukentje kan je niet meteen in een kast ‘verstoppen’. Wat ik wel doe: grote items even uit hun zicht halen. Het winkeltje staat nu bijvoorbeeld in de berging, om dan over een half jaar opnieuw uit te halen.
Daarnaast staat het poppenhuis altijd bij Ellie op de kamer, voor als ze even alleen wil spelen of ’s morgens vroeg wakker is. De andere poppen liggen altijd in de woonkamer, net zoals de verkleedkoffer altijd in onze slaapkamer staat. Dat vinden wij vooral heerlijk op zondagochtend: terwijl zij zich daar aan ’t verkleden zijn, kunnen wij nog wat soezen én tegelijkertijd gieren van het lachen. Win-win!
Heb je wél een aparte speelkamer? Ook dan kan Toy Rotation heel waardevol zijn. Dankzij het proces zal je kind intenser met speelgoed spelen. Hoe groot of hoe klein je het ook aanpakt, Toy Rotation heeft altijd een positief effect.
LEES OOK > Te veel speelgoed = minder speelplezier
Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders. Pas bevallen of nog in verwachting? Schrijf je hier in om deze razend interessante reeks gratis te ontvangen. Voor ouders van kindjes tot 18 maanden zijn er ook de NieuwsBrieven aan Jonge Ouders, elke maand in je mailbox.
Gepubliceerd op: 11/10/2021