Welke plaats heb je nog als ouder als je kinderen volwassen worden? Die vraag houdt ook Els bezig, de mama van Viktor en Emiel, een tweeling van 20 jaar. ‘Het belangrijkste dat ik in ruil krijg, is de trots op wie ze geworden zijn. En de liefde tussen de broers’, zegt Els.
Als kinderen volwassen worden
Als kinderen klein zijn, ben je de eerste en de laatste in hun leven. Ze hebben je voor alles nodig en je bent de allerliefste. Naarmate ze ouder worden, schuif je uit het centrum van hun leven.
‘Dat is de normale gang van het opgroeien’, zegt Els. ‘Als hun wereld zich steeds meer verruimt en zij zelfstandiger worden, ben je als ouder geslaagd.’
LEES OOK > Zo bestrijd je het legenestsyndroom
Emiel heeft het syndroom van Down. In zijn leven spelen mama en papa nog een belangrijke rol. Maar Viktor verdeelt zijn aandacht tussen zijn lief, zijn studies, de jeugdbeweging en zijn hobby’s. Voor moeder blijft er soms weinig tijd over.
Dubbel gevoel
‘Ik ben blij dat Viktor een lief en vrienden heeft, dat hij zich goed voelt bij de Chiro, in sport enzovoort. Allemaal dingen die Emiel niet of veel minder kan of heeft’, vertelt Els.
‘Dat neemt niet weg dat het je als ouder lastig valt als je eigen rol wat uitgespeeld lijkt. Ik heb veel tijd en liefde in de zorg voor hen geïnvesteerd, dan doet het pijn als ze zich lostrekken.
‘Ik hoop dat Emiel iets kan doen in het leven dat hij als zinvol ervaart’
Dat gaat geleidelijk, maar toch. “Wij komen op de laatste plaats en we zijn blij dat we tenminste nog dat laatste plaatsje krijgen”, verwoordde een vriendin het heel herkenbaar.’
Laatste plaats
‘Dat ze hun weg gaan begrijpen we. Maar we willen de band met ons kind niet volledig verliezen, en dat is zoeken.
Viktor is geen grote babbelaar, hij studeert iets waar ik geen kaas van gegeten heb en speelt voetbal – waar ik ook weinig over weet. De gespreksonderwerpen zijn dus beperkt.
Vroeger gingen we af en toe samen naar een voorstelling in het cultuurcentrum, maar nu doet hij dat liever met zijn lief. Volkomen begrijpelijk en normaal, maar ik mis dat soms wel.’
LEES OOK > Een mama over een kind op kot: ‘Het went … enigszins’
Schuldgevoel
‘Misschien ligt het ook een beetje aan onszelf, en vragen we hen te weinig om ook eens aan ons te denken of te helpen.
Bij mij speelt ook een soort schuldgevoel mee dat hij opgroeide met een broer die meer zorg nodig had en kreeg. En dat zijn vader en ik zeven jaar geleden gescheiden zijn.
Ik wil niet dat het een last bij hem legt, en dat hij extra zou moeten bijspringen of zo. Ik denk dat dat goed gelukt is. Iets te goed misschien (lacht).’
Klus geklaard … na een half jaar
‘Ik had hem vorig jaar gevraagd om stoelpoten te schilderen. “Ze moeten geschilderd zijn voor je op kamp vertrekt, anders ga je niet mee”, had ik stoer gezegd.
De poten raakten niet geschilderd en hij ging uiteraard wel mee op kamp. Meer dan een half jaar later was de klus nog altijd niet geklaard. Toen heb ik tussen zijn studieplanning in potlood “stoelpoten schilderen” geschreven.
Hij stuurde er een foto van toen hij het opmerkte, en bij thuiskomst heeft hij er werk van gemaakt. Als ik het lang genoeg vraag, krijg ik dus af en toe wat praktische hulp in ruil. Maar ik ben geen prioriteit, laat het ons zo zeggen.’ (lacht)
Kan je geld overmaken?
‘De jeugdigheid die via de kinderen je leven binnenkomt, vind ik heerlijk. Hoe hij enthousiast bezig is voor de Chiro of de momenten samen aan tafel.
Als je kinderen volwassen worden, moet je het als ouder vaak doen met kleine dingen. De berichtjes tijdens de week op kot zijn meestal van praktische aard: kan je geld overmaken? Kan je ervoor zorgen dat mijn lader in Gent geraakt? Lees je die tekst eens na?
Dan ben ik blij dat ik dat in orde kan brengen. Even het gevoel dat ze ons toch nog nodig hebben.’
LEES OOK > Kind op eigen benen? 10 financiële tips voor zoon- of dochterlief
Positief bekijken
‘”Wat zijn we eigenlijk meer dan degene die betaalt, wast en plast, kookt …?”, klinkt het soms onder vriendinnen. We voelen ons wat verwaarloosd.
Maar je kan het ook positief bekijken. Onze kinderen zijn zo zeker van onze onvoorwaardelijke liefde dat ze niet het gevoel hebben daar iets te moeten tegenoverstellen of die liefde te moeten verdienen.
Een zoon die vol zelfvertrouwen het volwassen leven instapt, is het mooiste cadeau dat je je kan wensen. En ik heb Emiel nog hé. Als die ooit zelfstandig gaat wonen, zal ik pas echt verweesd zijn, denk ik.’
Gul met liefde en complimentjes
Els besteedt een pak meer tijd, energie en aandacht aan Emiel dan aan zijn broer.
‘Maar ik krijg er veel voldoening en geluk voor terug’, zegt ze. ‘Hij zegt en toont onomwonden dat hij me graag ziet. Als hij ongevraagd een werkje deed zoals stofzuigen of de vaatwasser uitzetten en ik daar blij om ben, vraagt hij: “Word je daar gelukkig van mama?” Content dat hij iets voor me kon doen.
‘Een zoon die vol zelfvertrouwen het volwassen leven instapt, is het mooiste cadeau dat je je kan wensen’
Hij is ook gul met complimentjes. Als ik thuiskom met een nieuwe bril, zal hij dat meteen zien. “Ooh mama, wat ben je mooi!” Bij Viktor moet ik vragen: “Zie je niets dat veranderd is aan mij?” Dan zegt hij: “Eeuh … ben je naar de kapper geweest?” (lacht)
Het is een dubbel gevoel. Ik geniet van de hechte band met Emiel en zijn geluk is mijn geluk. Zoals in het liedje van Yevgeni: Als hij lacht, klaart de hemel open …
Maar ik besef ook dat dit niet is zoals het zou moeten gaan. Een kind op de drempel van volwassenheid moet zich losmaken van de ouders. Zoals Viktor.’
Als hij maar gelukkig is
‘Emiel droomt ervan zelfstandig te kunnen wonen en wil ook een liefje. “Ik ga op kot”, zegt hij, naar het voorbeeld van zijn broer. En “Ik zal ook met de auto leren rijden.” Als ik duidelijk maak dat dat wellicht niet zal kunnen, reageert hij: “Nu nog niet hè mama, later als ik groot ben.”
Zijn droom van een zekere vorm van zelfstandigheid is ook mijn droom voor hem. Ik hoop dat hij iets kan doen in het leven dat hij als zinvol ervaart.
Want zoals alle mensen wil hij iets kunnen betekenen. Vrijwilligerswerk in een rusthuis – ik zeg maar iets: hij zou het met een grote glimlach doen. Met hem heb je een zon in huis.
Net zoals bij Viktor is ook bij Emiel voor mij het mooiste wat ik kan terugkrijgen dat hij gelukkig is en zijn droom kan volgen.’
Samen
Intussen geniet Els van de – zeldzamer geworden – momenten en activiteiten met haar twee zonen.
‘Viktor ziet zijn broer heel graag. Om hem plezier te doen is hij af en toe bereid tot een gezelschapsspel. Daar “profiteer” ik mee van’, vertelt ze.
‘Het afgelopen jaar werd ik op dat vlak verwend. We aten meer samen en het gezelschapsspel werd zowat de hoofdactiviteit van de week. Dankjewel corona’, lacht ze.
Past het voor jou?
‘In normale tijden doen we twee keer per jaar een citytrip samen met een vriendin en haar kinderen. Ik hoop dat ze nog lang meewillen.
Heel af en toe gaan Viktor en ik nog eens naar een voorstelling. Al zit de kans erin dat als ik zeg dat ik twee tickets heb, Viktor in de richting van zijn vriendin kijkt en zegt: “Past het voor jou?”
Ik denk dan: “Ik heb ze wel betaald hé”, maar het is volkomen normaal. Ik klaag niet. Ik ben zo trots op mijn kinderen. Op alle twee.’
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in juli 2021 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 20/07/2021, laatste update op: 05/06/2023