Ik ga ervan uit dat je, als je deze tekst leest, wel weet hoe je dat doet: vader worden. Iets met een zaadje en een eicelletje, je herinnert het je vast uit die – hopelijk – spannende lessen op school. Maar is dat alles? Beperkt het vaderschap zich tot het ‘leveren’ van het juiste zaadje? Strikt gezien is dat natuurlijk de absolute minimumvoorwaarde. Hopelijk zie jij het iets ruimer en ben je het met mij eens als ik zeg: ‘Vader zijn, dat is fantastisch!’

Al dan niet onverwacht krijg je van je partner de boodschap: ‘Ik ben zwanger!’ Of beter nog: ‘Wij zijn zwanger!’ Hoera en feest! Jullie staan voor het avontuur van jullie leven, voor de rest van jullie leven. Maar wat nu? Een verhaal van ‘ik sta erbij en kijk ernaar’?

Vaderklap

Ja, in principe kan je negen maanden lang bewonderend toekijken en zo nu en dan eens wegduiken als de hormonale stormen toeslaan, maar er is ook méér mogelijk. Dat blijkt uit een kleine rondvraag en uit mijn eigen ervaring.

Ik begin alvast met hét sleutelwoord: gesprek! Dans, droom, geniet en krijg een beetje stress, maar doe het vooral samen, in gesprek met elkaar. Met vrienden, met andere vaders in wording en – als het kan – met je eigen vader. Praat over je dromen, je angsten, je zorgen en je plannen.

Wees gerust, al ontelbaar veel mannen gingen je voor en de overgrote meerderheid leverde fantastisch werk. Het is dus een haalbare opdracht waar je, als vader in wording, voor staat. Een gro(o)t(s)e opdracht, maar wel één waar al heel wat ervaring en expertise in bestaat. Twijfel dus niet om aan anderen te vragen hoe zij het deden en doen.

Je zal zien: ook de anderen worstelen met onzekerheid. Zowel de meer verse vaders als zij die al enige tijd deze rol van hun leven vervullen. Misschien voel je je nu al wat zekerder, nu je weet dat onzeker zijn mag?

LEES OOK > Geboortechecklist: wat moet je in orde brengen na de bevalling?

Vader vanaf de zwangerschap

Praat ook met je partner. Ga samen op zoek naar hoe jullie het willen aanpakken. En die ‘het’ mag je gerust zeer breed zien. Hoe geef je eigenlijk een badje? Wat vind jij belangrijk in de opvoeding? En je partner? Waar dromen jullie van, waar zijn jullie bang van? Je ziet, onderwerpen genoeg om urenlang samen over te denken, te praten en te dromen.

Graag nog wat tips om al vanaf de zwangerschap vader te zijn? Geen probleem! Denk eens na over welke rol jij voor jezelf ziet. Wat voor een vader wil je zijn? Wees gerust, er bestaat geen fout antwoord en de keuze is quasi eindeloos. Beter nog, het is zo flexibel als een wilgentwijg op een stormachtige zondag. Je keuze is dus niet definitief en kan permanent bijgestuurd worden.

Slechts drie vragen zijn hierbij echt van tel. Is het goed voor je kind(eren)? Voelt het goed voor jou? Is je partner ook blij met je keuze? Kan je daar driemaal ‘ja’ op antwoorden? Tijd voor een klein applaus en – indien gewenst – een rondedans! Nog niet overal een ‘ja’? Geen probleem, aanpassen en bijsturen kan altijd.

Betrokken blijven

Heb je al ervaring als vader? Lees je dit naar aanleiding van een tweede, derde, vierde … zwangerschap? Tijdens gesprekken met verschillende vaders in dezelfde situatie kwam al snel deze boodschap naar voren: ‘Zorg dat je voldoende betrokken blijft bij de zwangerschap.’

Ik verklaar me nader. Je neemt nu waarschijnlijk (nog) meer huishoudelijke taken uit handen van je zwangere partner. Je weet dat rust belangrijk is voor zwangere vrouwen, dus sta je paraat om bij te springen en over te nemen. En dat siert je.

Maak echter ook voldoende tijd om mee zwanger te zijn en samen te beleven hoe er opnieuw een mensje groeit. ‘Ik heb het gevoel dat ik bij de derde zwangerschap misschien wel het minst betrokken was’, zo vertelde een vriend me. Hij werd zo in beslag genomen door de zorg voor de twee grote zussen dat hij zich minder betrokken voelde bij de zwangerschap en dus ook bij de geboorte.

Een gevoel waar hij nog een tijdje mee geworsteld heeft achteraf. Ook zijn vrouw geeft toe dat ze heel blij was met de hulp, maar hem toch gemist heeft als haar partner.

Als vader kan je een belangrijke rol spelen in hoe je als gezin toeleeft naar de geboorte. Want het leven van iedereen in jullie gezin wordt dra overhoopgehaald. Het is niet slecht om daar toch even bij stil te staan. Neen, je kan nog niet dadelijk gaan voetballen met je broertje. Nee, samen knutselen zit er nog niet onmiddellijk in. Maar geen zorgen: je mag mee helpen zorgen voor hem.

LEES OOK > 10 dingen die je leert als je pas papa geworden bent

De bevalling

Bereid je als koppel ook samen voor op de bevalling. Nee, dan heb ik het niet alleen over het klaarzetten van de koffer, het checken van de route naar het ziekenhuis en het zoeken naar alternatieve routes.

Ook de eerste kleertjes kunnen jullie samen kiezen. Wie gaan jullie eerst bellen: jouw ouders, de peter of de meter? Dat klinkt nu misschien raar, maar geloof me, vlak na de bevalling zijn jullie gegarandeerd opgelucht dat je daar niet over moet nadenken of discussiëren. Neem er dus een pen bij en maak dat lijstje alvast.

Ook op hoe je de bevalling beleeft, kan je je als vader voorbereiden. Is het de eerste keer? Wat verwacht je? Waar heeft je partner nood aan? Kan je tegen bloed of ga je een stoel nodig hebben? Knip je graag de navelstreng door of is dat geen noodzaak?

Heel wat denkwerk, maar op het moment dat de verpleegkundige of vroedvrouw je na de geboorte plots voor zo’n beslissing stelt, is de kans groot dat je niet meteen weet wat te doen.

Op zo’n overweldigend moment kan je gewoon niet helder denken. Of zoals een andere papa het omschreef: ‘Ik vergeet het nooit. Plots gaf de verpleegster me een kind in mijn handen en wist ik: jij bent mijn zoon. Voor nu en altijd. Een gevoel dat me nooit meer losliet en waar ik nu nog steeds zo blij van kan worden.’

Buikgevoel

Misschien nog een laatste punt? In de categorie: last but not least. Jij en je partner, jullie weten wat best is. Je zal twijfelen en je zal overstelpt worden door meningen en advies. Zo nu en dan krijg je zelfs een meewarige blik.

Natuurlijk is het boeiend en belangrijk om te luisteren naar anderen, lees misschien eens een boek en surf je suf op het wereldwijde web. Maar … diep vanbinnen voel je heel goed aan wat er juist is. Met andere woorden: vertrouw ook maar gewoon op je buikgevoel.

LEES OOK > Hoe ga je als kersverse ouder om met ongevraagde adviezen en commentaren?

Vergat ik hier nog iets? Waarschijnlijk. Misschien wel het allerbelangrijkste: proficiat! Je staat voor een levenslang avontuur. Wat ik je heel graag wil toewensen: goede moed wanneer het moeilijk gaat, energie wanner de nachten gruwelijk kort zijn, luisterbereidheid wanneer je het even niet meer weet en de kracht om hulp te vragen als het even te veel lijkt.

Maar vooral: eindeloos veel pret, gelach met mopjes en warmte bij de mooie momenten. Ik kan dan ook alleen maar eindigen met het cliché der geboorte-clichés: ‘Geniet er maar van, want voor je ‘t weet zijn ze groot!’

Meer lezen

vaderklap.be

Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders dat je automatisch in de bus krijgt. Daarnaast hebben we ook een maandelijkse nieuwsbrief voor kersverse ouders die perfect de leeftijd van je kindje volgt. Schrijf je hier snel in!

Gepubliceerd op: 07/04/2021, laatste update op: 24/08/2023