2500 jaar geleden zei Hippocrates: ‘Laat voeding uw medicijn zijn.’ De laatste jaren komen wetenschappers opnieuw tot dat oeroude inzicht. Psycholoog Michaël Bloemen geeft uitleg over de relatie tussen voeding en geluk.
‘We weten het inderdaad al heel lang, dat voeding ons gemoed beïnvloedt, maar we zijn dat precies ergens onderweg vergeten’, zegt Michaël Bloemen, die voedingspsycholoog is, maar zichzelf zo niet omschrijft.
‘In eerste instantie ben ik gewoon psycholoog. Voeding kan onderdeel uitmaken van ons mentaal welzijn, maar is niet allesbepalend. Ik besteed er persoonlijk wel veel aandacht aan omdat ik het interessant vind om psychologie zo breed mogelijk te bekijken vanuit de opvatting dat lichaam en geest een geheel vormen.’ Een gezonde geest in een gezond lichaam, dus.
Reuma, artritis, diabetes
De voedingspsychologie onderzoekt hoe voeding ons welbevinden en onze cognitieve processen beïnvloedt. Wetenschappers hebben bijvoorbeeld ontdekt dat de darmbacteriën van depressieve mensen verschillen van die van niet-depressieve mensen. Verschillende universiteiten gaan daarom na of en hoe transplantaties van darmbacteriën een oplossing kunnen bieden bij depressie.
‘Meer en meer onderzoek toont aan dat voeding die verantwoordelijk is voor lichamelijke klachten zoals reuma, artritis en diabetes type 2 ook psychische klachten veroorzaakt. Je dieet veranderen, kan je op korte termijn al gelukkiger maken.’
LEES OOK > Tips én inspiratie om een gezond en gevarieerd weekmenu op te stellen
De hamvraag
Dé hamvraag is dan: welk eten maakt je gelukkig? Michaël: ‘Een mediterraans dieet is het meest onderzocht en heel goed. Dat bevat meer olijfolie, minder vlees, veel groenten, peulvruchten, noten, zaden, bonen, volkorenproducten, walnoten, lijnzaadolie, vezels, water en omega 3-vetzuren via vette vis als zalm, makreel en tonijn.
Wat je daarentegen ongelukkig maakt, is geraffineerde suiker. Alles wat frisdrank, snoep, witte bloem is, vermijd je best. Koolhydraten en gluten worden vaak negatief weggezet, maar in vergelijking met voorgaande vallen die best mee.
Ook een teveel aan geraffineerde vetten, alcohol en omega 6-vetzuren beperk je beter. Dat zijn maïs- en zonnebloemolie, vlees …’
Suiker
Minder suiker eten is de ultieme tip voor wie op zoek is naar geluk in voeding. ‘Suiker laat je bloedsuikerspiegel heel sterk schommelen en kan zo serieuze stemmingswisselingen veroorzaken. Op lange termijn maakt dat echt ongelukkig.
We zien dat mensen vanaf dat ze rond de 60 gram suiker per dag consumeren – twintig suikerklontjes of het equivalent van een halve liter frisdrank – een grotere kans lopen om depressief te worden. Je bloedsuikerspiegel stabiliseren brengt alleen maar voordelen mee.’
LEES OOK > Gezond eten bij kinderen: 5 feiten en fabels
Frietjes
Voor de levensgenieters onder ons niet getreurd: frietjes kunnen gelukkig maken. ‘Als je dat heel graag lust, ongetwijfeld. Ik zou het zelf nooit aanraden, want het heeft meer nadelen dan voordelen, maar we zijn allemaal mensen. Bij ons thuis staan frieten ook nog af en toe op het menu, omdat dat mijn kinderen gelukkig maakt, en als zij gelukkig zijn, ben ik dat ook.
Ik spreek daarom graag over de 80-20 regel, die vind ik perfect. Tachtig procent van de tijd gezond eten en twintig procent van de tijd zondigen, dat mag echt wel. En als je zondigt, zondig dan goed.’
Wilde dieren & supplementen
Er is dus wel een relatie tussen voeding en geluk. Zo maakt gezond eten gelukkiger, maar is geen ultieme oplossing. Zeker vandaag de dag niet meer. ‘Veel mensen denken dat ze gezond eten omdat ze veel afwisselen en veel groenten eten, maar als je kijkt naar hoe dat tegenwoordig allemaal gemaakt wordt …
Vroeger aten we wilde dieren, dat vlees bevatte veel meer mineralen en eiwitten dan het vlees dat we nu in de supermarkt kopen. Een koe die heel haar leven in een stal vetgemest wordt, is eigenlijk een obees dier. Ook een simpele broccoli heeft tegenwoordig minder mineralen en vitaminen dan vijftig jaar geleden.’
En dus beveelt Bloemen supplementen in bepaalde situaties wel degelijk aan. ‘Supplementen zijn niet natuurlijk, maar ons leven is dat ook niet meer. We hebben veel meer stress, veel minder licht en beweging, we ademen uitlaatgassen in … Bijna iedereen heeft een tekort aan omega 3 en vitamine D.
Bepaalde supplementen kunnen dus zeker wel een meerwaarde bieden, maar we moeten kritisch blijven, want achter die supplementen zit natuurlijk ook een verdienmodel. Ga niet zelf experimenteren, raadpleeg een specialist.’
LEES OOK > Charlotte De Backer: ‘Koken met liefde: dat proef je altijd’
Foto: Kristof Ghyselinck
Dit artikel verscheen in januari 2022 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.
Gepubliceerd op: 17/01/2022