Dit moet je weten over de (nieuwe) groeicurven voor je baby

Bij elke check-up die je baby krijgt, worden lengte, gewicht en hoofdomtrek opgevolgd via groeicurven. Maar waarop zijn die curven eigenlijk gebaseerd? Waarom kregen ze recent een update? En wat als je kindje te groot, te klein, te zwaar of te licht (b)lijkt? Dr. Tine Cornelissen, adviserend arts bij Opgroeien, legt uit.

Naar advies van de WHO

De groeicurven die Kind en Gezin gebruikt om de groei van baby’s en peuters op te volgen, zien er sinds begin 2024 ietwat anders uit. De oude curven dateerden van 2004 en waren gebaseerd op een steekproef bij zo’n 3.500 kinderen van Belgische moeders. ‘Die steekproef weerspiegelt de huidige samenleving echter al lang niet meer’, vertelt dr. Tine Cornelissen.

Concreet gaat het nu over een steekproef bij 50.000 baby’s, geboren in Vlaanderen tussen 2006 en 2019. Bovendien zijn dat allemaal kindjes die in de eerste zes maanden uitsluitend borstvoeding hebben gekregen. ‘Eerder werd er geen onderscheid gemaakt tussen borstvoedingsbaby’s en kunstvoedingsbaby’s’, aldus Cornelissen. ‘Twintig jaar geleden kregen echter veel meer kinderen kunstvoeding, waardoor de cijfers in de praktijk vooral de groei van kunstvoedingsbaby’s in kaart brachten. De Wereldgezondheidsorganisatie gebruikt zelf al jaren curven van kinderen die borstvoeding kregen en zo een “optimale groei” weerspiegelen. De VUB is dit gevolgd en had de kans om dankzij de vele meetgegevens van Kind en Gezin nieuwe eigen, Vlaamse groeicurven te ontwikkelen.’

Focus ligt op voeding op vraag

Borstvoeding geniet de voorkeur. Het heeft tal van bewezen gezondheidsvoordelen voor moeder en kind. Maar ook als een baby flesvoeding krijgt, is het de bedoeling dat je kindje optimaal groeit. Daarom ontwikkelde de VUB maar één curve. Wat niét betekent dat kunstvoeding uit den boze zou zijn. ‘Elke ouder wil het goed doen. Wij luisteren, informeren en ondersteunen bij het maken van een keuze over voeding’, vertelt dr. Cornelissen. ‘Je maakt je keuze zelf, en je keuze kan ook veranderen. Vanuit Kind en Gezin zijn we er altijd om je te ondersteunen. Ook als je borstvoeding wil afbouwen en starten met flesvoeding.’

Sinds 2004 is kunstvoeding op verschillende vlakken geëvolueerd. ‘De samenstelling is veel verbeterd. Vroeger zaten er bijvoorbeeld erg veel eiwitten in, wat belastend is voor het lichaam. Ondertussen proberen fabrikanten zo veel mogelijk de voedingswaarde van borstvoeding te benaderen. Anderzijds raden we tegenwoordig aan om ook bij kunstvoeding zo veel mogelijk op vraag te voeden.

Kunstvoeding wordt wel eens volgens een vast schema gegeven, met de focus op het volledig leegdrinken van een flesje. Dat is te begrijpen, maar tegelijk is het belangrijk om ook oog te hebben voor de signalen van een baby die “genoeg” heeft. Een kind dat op vaste tijdstippen gevoed wordt en gestimuleerd wordt om alles op te eten, zal na verloop van tijd gevoelens van honger en verzadiging niet zo goed meer herkennen. Het zal denken dat een overvolle, opgespannen maag “normaal” is. Vandaar dat het waardevol is om je baby zelf te laten bepalen wanneer en hoeveel hij of zij drinkt.’

LEES OOK > Help, mijn baby wil geen fles: eerste hulp bij flesweigeraars

Eigen groeicurve is prioritair

Zet je de lengte, het gewicht en de hoofdomtrek van 50.000 baby’s uit op drie verschillende grafieken, dan wordt zichtbaar hoe kinderen op elke leeftijd groeien. ‘Er zijn altijd baby’s die wat groter en wat kleiner zijn, wat zwaarder en wat lichter’, legt dr. Cornelissen uit. ‘Dat betekent dat er een marge is naar boven en naar onder toe. In feite kijken we dus niet naar een bepaalde lijn, maar naar een breed gebied op elke grafiek, waarbinnen we verwachten dat de lengte, het gewicht of de hoofdomtrek van een baby van een specifieke leeftijd ligt.’

Vallen de metingen van jouw kindje binnen de marges, dan verschijnen ze als blauwe kruisjes op de grafiek van de arts of verpleegkundige. Zijn de metingen anders dan verwacht, dan zal er een oranje of rood kruisje verschijnen. ‘Maar dat is geen reden tot paniek, enkel een signaal om samen met de ouder te kijken hoe het met het kindje gaat’, nuanceert dr. Cornelissen.

‘Dankzij verschillende opeenvolgende metingen, kunnen we kijken of jouw baby zijn of haar eigen curve volgt. Als jouw kindje van bij de geboorte vrij mager is, dan is het mogelijk dat hij of zij aan de onderkant van de gewichtscurve zit. We gaan dan uiteraard polsen of het voeden goed verloopt en of er geen andere bezorgdheden zijn. Maar ervaar je als ouder geen problemen en blijft het gewicht evolueren volgens het verwachte patroon? Dan is alles prima! Elk kind is uniek. Daarom vergelijken we het in de eerste plaats met zichzelf. Pas als de gewichtslijn plots verandert en niet meer is zoals we verwachten – bijvoorbeeld als een baby niet meer bijkomt of zelfs vermagert – is er extra aandacht nodig. We polsen dan of er iets is dat dit kan verklaren. Denk maar aan een ziekte of een periode van minder goed eten en voldoende slapen.

Wat de lengte betreft, weten we dat kinderen soms nog op zoek zijn naar hun groeipatroon. Sommige hebben meer tijd nodig om hun persoonlijke curve te vinden. De verpleegkundige of arts kan dus pas over een langere periode kijken of een kind groeit zoals verwacht. Bij ongerustheid over de hoofdomtrek volgen we nauwlettender op, en als er niet meteen een verklaring is, raden we ouders wél aan om een arts te raadplegen.’

LEES OOK > Die eerste keer…. vaste voeding!

Deel van groter geheel

De opvolging van de groei is maar een klein deel van het aanbod van Kind en Gezin. ‘We doen ook steeds een algemeen medisch onderzoek, waarbij onder meer wordt gekeken of de teelballen van een jongen al zijn ingedaald en of de motorische ontwikkeling goed zit, er is de gratis screening van het gehoor en het zicht, er zijn de gratis vaccinaties … Daarnaast polsen we bij elke afspraak hoe jij als ouder het ouderschap ervaart en of je bezorgdheden hebt. Slaapt je kindje goed? Huilt je baby veel? Die zaken geven bijkomende informatie, die relevant is om de groeicurven van je baby of peuter correct te interpreteren.’

Dus zie je als ouder dat het gewicht van je kindje onder- of bovenaan de curve zit? Ga dan zeker niet op eigen initiatief bijvoeden of je baby op dieet zetten. ‘Je kindje hoeft helemaal geen gemiddelde lengte of gewicht te hebben. Vertrouw op het advies van de arts of verpleegkundige. Ben je toch bezorgd, durf dat dan te zeggen. Dan kunnen jullie samen bekijken waar je ongerustheid vandaan komt en hoe Kind en Gezin je hierbij kan ondersteunen.’

Moederschapsrust: verlenging gevraagd

Je baby gedurende zes maanden uitsluitend borstvoeding geven is voor de meeste mama’s niet makkelijk, zeker voor wie na drie maanden haar job terug opneemt. De combinatie werk en borstvoeding geven, is te moeilijk. Daarom vraagt de Gezinsbond dat de moederschapsrust verlengd wordt naar zes maanden voor de moeders die dat wensen. Die verlenging heeft nog andere voordelen, lees ze hier.

Met een baby in huis ziet je leven er een pak anders uit. Onze nieuwsbrief voor jonge ouders groeit mee met je kindje en zit boordevol herkenbare verhalen en boeiende weetjes. Schrijf je hier snel in!

Tags: borstvoeding, flesvoeding