De term ‘hormoonverstoorders’ doet bij het grote publiek stilaan een alarmbelletje afgaan. Maar hoe je ze het best vermijdt, is minder bekend. Wij helpen je op weg.
Hormoonverstoorders vermijden, is niet evident. De gevaarlijke stoffen die je hormoonhuishouding in de war sturen, komen voor in tal van producten waarmee we elke dag opnieuw in contact komen. Net die herhaalde en gecombineerde blootstelling versterkt het effect, vooral bij ongeboren en opgroeiende kinderen. Dit zijn de 10 belangrijkste bronnen van hormoonverstoorders én wat je eraan kan doen.
1. Voeding
Geen makkelijkere manier voor schadelijke stoffen om je lichaam binnen te dringen dan via je mond. Voedingsmiddelen zijn gekende bronnen van hormoonverstoorders,met dank aan pesticiden zoals glyfosaat die op groenten en fruit gespoten worden. Pesticiden, dioxines en zware metalen nestelen zich graag in vette voedingswaren, zoals vlees, vis en zuivel.
Bewerkte voeding bevat dan weer flink wat bewaarmiddelen (zoals parabenen), kleurstoffen en kunstmatige aroma’s die evenmin onschuldig zijn.
Wat kan je doen?
Laat bewerkte voeding links liggen en kies zoveel mogelijk voor pure, natuurlijke voeding. Zo ban je niet alleen hormoonverstoorders van je bord, maar geef je ook je algemene gezondheid een boost.
> LEES MEER: Schep geen hormoonverstoorders op je bord met deze tips
2. Plastic
Bisfenol A is sinds 2011 verboden in babyproducten, maar helaas wil het niet zeggen dat plastic nu een veilige keuze is. Ook veelgebruikt in plastic zijn ftalaten, ook een hormoonverstoorder. Ook oude drinkbekers en plastic speelgoed kan nog BPA bevatten.
Wat kan je doen?
Let op symbolen! Herken je een van onderstaande tekens op je plastic? Dan bevat het ftalaten of andere verdachte stoffen.
Het grootste gevaar schuilt in plastic die met voeding in aanraking komt, vooral als het wordt opgewarmd. Probeer dus te vermijden dat je eten opwarmt in plastic verpakkingen.
3. Cosmetica
Tandpasta, shampoo, bodylotion, gezichtcrème… Ze beloven ons witte tanden, glanzende lokken en een stralende huid. Maar de realiteit is vaak minder mooi. De gebruikte bewaarmiddelen (parabenen), microplastics, parfums, kleurstoffen, zware metalen en ander additieven zijn niet zo onschuldig en vinden via de huid snel de weg naar binnen.
Wat kan je doen?
Kies voor kwalitatieve producten met zo weinig mogelijk additieven, of maak je eigen verzorgingsproducten met de inhoud van je keukenkasten. Zo weet je precies wat je smeert.
> LEES OOK: Minder hormoonverstoorders in het lichaam? Smeer minder!
4. Kinderspeelgoed
Kinderen zijn nog volop in ontwikkeling. Dat maakt hen extra kwetsbaar. Jonge kinderen stoppen maar wat graag speeltjes in hun mond, waardoor ze makkelijker in contact komen met schadelijke stoffen. Want helaas maakt ook kinderspeelgoed dikwijls gebruik van plastic, verven en andere chemische stoffen. Niet bepaald kindvriendelijk.
Wat kan je doen?
Ga voor speeltjes uit natuurlijk materiaal, zoals hout. Kies je toch voor plastic ? Controleer dan welk type plastic gebruikt werd. Voor knuffels geldt hetzelfde advies. Natuurlijke, ecologische materialen hebben de voorkeur.
> LEES MEER in dit artikel over speelgoed en hormoonverstoorders
5. Kledij
Kleding komt iedere dag urenlang in contact met onze huid.Textiel met brandvertragers, kleurstoffen, waterafstotende coatings of plastic bedrukking zijn verre van onschuldig.
Wat kan je doen?
Geef de voorkeur aan natuurlijke stoffen zoals katoen, wol, linnen en zijde en vermijd synthetische stoffen. Ook materialen met een ecolabel krijgen een pluspunt.
> LEES OOK waarom je nieuwe kleren moet wassen voor je ze draagt
6. Tapijten en meubelen
Zonder dat we het merken laten meubels, tapijten en behangpapier minuscule kleine stofjes los die zich in de lucht verspreiden. We ademen ze dagelijks in. Jonge kinderen zijn extra vatbaar. Ze spelen vaak op de grond, waar al deze chemicaliën zich graag verzamelen.
Wat kan je doen?
Door je woning voldoende te verluchten en geregeld met nat te poetsen, geef je stof niet de kans om op te hopen. Kies daarnaast zoveel mogelijk voor natuurlijke stoffen, tapijten en parket in je interieur. Er bestaan ook labels die aangeven welk textiel een veiligere keuze is.
7. Poetsmiddelen
Wat ben je met natuurlijke vloerbekleding als je het met chemisch poetsmiddel overgiet? Ook kuisproducten bevatten tal van chemische stoffen die je vaat, kleding en woning alsnog besmetten.
Wat kan je doen?
Kies voor producten met zo min mogelijk kleurstoffen, parfums en oplosmiddelen. Eco-labels zijn een veilige keuze. Zelfs met water kom je al een heel eind. Gebruik je toch het grove (schadelijke) geschut ? Verlucht je kamer dan achteraf extra goed.
> LEES MEER in dit artikel over schadelijke schoonmaakproducten
8. Keukenhulpjes
Stilstaan bij de materialen waarmee je voeding bereidt, is altijd een goede zaak. Een gekende hormoonverstoorder in de keuken in Teflon. Bij verhitting kan de kunstmatige anti-kleeflaag schadelijke stoffen lekken, die zo makkelijk in onze voeding sluipen.
Wat kan je doen?
Let op de vermelding van Teflon of PTFE (de chemische naam van teflon) op je potten of pannen. Is je anti-kleefpan beschadigd of bekrast? Gooi ze dan weg. Alternatieven uit gietijzer, roestvrij staal, keramiek of ‘zonder perfluorverbindingen zijn sowieso een veiligere keuze.
> Veilig in de keuken: zo vermijd je hormoonverstorende stoffen
9. Medicatie
Een van de meest gekende hormoonontregelaars maakt al sinds de jaren zestig deel uit van het leven van Europese vrouwen: de anticonceptiepil. Hoewel ze niet noodzakelijk gevaarlijk is, kunnen we ze ook moeilijk onschuldig noemen. Dat tonen bijwerkingen zoals hoofdpijn en verlies van libido aan. Ook bij metabole ziekten en kankers worden hormonale behandelingen vaak ingezet.
Wat kan je doen?
Hormoonmedicatie is niet onschuldig. Gebruik ze weloverwogen. Volg het advies van je arts om foutief gebruik te voorkomen en informeer eventueel naar alternatieven.
10. Verf
Zelfs zonder rechtstreeks contact kunnen chemicaliën uit verven ons lichaam binnendringen. Ze geven vluchtige stoffen vrij die we dag in dag uit inademen. Vlamvertragers, zware metalen, kleurstoffen en andere chemische stoffen vervuilen zo de lucht in huis.
Wat kan je doen?
Hebben je muren een schilderbeurt nodig ? Kies dan voor natuurlijke of biologische verven. Ze bieden een goed resultaat en je vindt ze tegenwoordig in ieder prijsgamma. Als zwangere vrouw verf je beter niet: laat het klaarmaken van de kinderkamer maar aan een ander over!
Of download onze brochure. Je kan ook een lezing bijwonen met een huiskamersessie over hormoonverstoorders (ism De Bakermat).
Het dossier hormoonverstoorders kwam tot stand met de gewaardeerde financiële en inhoudelijke steun van BV OECO. Het doel van dit dossier is mensen in te lichten over de gevaren van hormoonverstoorders en tips aan te reiken om de blootstelling te verminderen.
De Gezinsbond is een voorstander van een veilige omgeving voor iedereen en kinderen in het bijzonder. Daarom pleiten we voor het hanteren van een kindnorm wat betreft de toegelaten stoffen in consumentenproducten: alle producten moeten veilig zijn voor de gezondheid van kinderen. Want wat veilig is voor kinderen, is veilig voor iedereen. Help ons deze kindnorm te verdedigen en word lid.