Drie mama’s verklappen heerlijk eerlijk wat ze nu écht over die puberteit denken. Ze bekennen wat ze misschien beter niet kunnen doen, maar stiekem achter de rug van hun tieners om weleens durven te doen. Volledig anoniem en met zelfverzonnen schuilnamen. Niet omdat ze het zo bont maken, wel omdat ze nét niet perfect zijn. Zoals alle moeder van tieners.
Wat vinden jullie het lastigste aan die tienerleeftijd?
Martha: Het constante gediscussieer!
Emma: En gezaag!
Martha: Bij ons is er één favoriet onderwerp van discussie: de PlayStation.
Emma: Wij raken het niet eens over de gsm. Aan mijn dochter van dertien moet ik voortdurend vragen om dat ding weg te leggen. Als ik haar dan eindelijk zover krijg, neemt ze hem wat later stiekem mee naar het toilet. En daarna begint het hele gezaag gewoon opnieuw.
Irène: Daar maak ik mij ook druk in. Die schermpjes zijn sowieso moeilijk, voor élke ouder met tieners.
Emma: Het is inderdaad eigen aan onze tijd. Aan de andere kant: als tiener zat ik ook hele avonden te bellen met mijn vriendinnen. Mijn vader vond dat verschrikkelijk, en niet alleen omdat ik daarmee de telefoon bezet hield.
Vinden jullie al die schermpjes vooral storend of maak je je eerder zorgen?
Martha: Geloof mij, twee tieners die Fortnite spelen in je living, dat ís storend. Die zijn niet stil en geconcentreerd bezig. Nee, die moeten constant roepen en met hun team overleggen.
Emma: Ik vind het vooral vervelend dat ik niet weet waarmee ze bezig is op haar gsm. Stuurt ze berichten of verdoet ze haar tijd met een spelletje?
Irène: Het zorgt allemaal voor ontzettend veel afleiding. Mijn dochter zit in zoveel chatgroepen dat ze constant meldingen krijgt. Hoe kan je je dan fatsoenlijk concentreren?
Emma: Als mijn dochter ’s morgens WhatsApp opent, stromen er zonder overdrijven honderden berichten binnen. Dat kan toch niet gezond zijn voor een tienerhoofd? Het lijkt me zo’n stresserend begin van de dag.
Andere moeders van tieners kunnen dus gerust zijn: niemand heeft de perfecte oplossing om hen van die schermpjes te houden?
Irène: Wij hebben vroeger vanalles geprobeerd. Er zat zelfs een timer op onze router zodat de wifi ’s avonds automatisch uitviel. Dat heeft geholpen tot onze zoon het wachtwoord hackte. (lacht) Dankzij 3G en 4G is dat natuurlijk geen oplossing meer. Daarom wijzen we hen nu vooral op de gevolgen voor hun slaap en gezondheid.
Martha: Het helpt om daar afspraken rond te maken. Mijn zonen van dertien en acht mogen bijvoorbeeld niet gamen op maandag, dinsdag en donderdag. Daar is een lange weg aan voorafgegaan, maar de discussies zijn daardoor gelukkig wel verminderd.
An: Bij ons gaat de televisie of tablet niet aan op maandag, woensdag en vrijdag. Maar een gsm valt natuurlijk moeilijker te begrenzen. Onze dochter mag hem ’s avonds sowieso niet meenemen naar haar slaapkamer en daar houdt ze zich flink aan. Ook aan tafel wil ik geen gsm’s zien.
Martha: Dat is bij ons ook de regel. Ze mogen zelfs niet op tafel liggen.
Emma: Soms heb ik het daar zelf moeilijk mee, want ik scrol tijdens het ontbijt graag door de digitale krant. Maar als mijn kinderen het niet mogen, moet ik mij daar zelf ook aan houden natuurlijk. Doe ik het wel, dan word ik daar – uiteraard – meteen op aangesproken.
Komen jullie wel eens in de verleiding om stiekem in hun gsm te kijken?
Martha: Als mijn zoon in bed ligt, ga ik af en toe door zijn sms’jes en WhatsApp-berichten. Zonder dat hij het weet, ja. Gewoon om te zien waar hij het over heeft en wat er allemaal in die berichten staat.
Emma: Dat doe ik ook. Zelfs de surfgeschiedenis van onze tablet bekijk ik. Niet omdat ik de detective wil uithangen, maar om mij gerust te stellen en mijn voorgevoel te bevestigen: ‘Het is allemaal onschuldig en ze is met niks gevaarlijks bezig.’
Irène: Als hun Facebookaccount nog openstaat, durf ik die ook te checken. Het is als een uitnodiging: ‘Lees mij, lees mij!’ (lacht)
Emma: Wees gerust, ik besef dat het niet fair is van ons. Ik zou megakwaad zijn als ik wist dat mijn vader in mijn dagboek had gelezen. Een gsm is uiteindelijk even persoonlijk.
Martha: Als ouder wil je daar toch graag een beetje controle over houden. Zeker op deze leeftijd! Het kan zo snel verkeerd gaan …
Emma: Zopas hoorde ik een verhaal over sexting en chantage. Dat ga ik sowieso aan mijn dochter vertellen, want ik hoop vooral dat we zulke toestanden kunnen voorkomen door er zo open mogelijk over te praten.
Halen die tieners af en toe zo hard het bloed onder jullie nagels vandaan dat je ontploft?
Martha: Bij ons thuis is het al vaak ontploft, dat geef ik gerust toe.
Irène: Ontploffingen en botsingen genoeg, ook bij ons.
Martha: Ik ben al eens hardhandig geweest met mijn zoon. Toen hij niet naar zijn kamer wou, heb ik hem aan zijn arm naar zijn kamer gesleurd. Hij luisterde écht niet en omdat ik me zo ontzettend machteloos voelde, ging ik toen over die grens.
Irène: Wees gerust, dat is heel herkenbaar. Tieners kunnen je verschrikkelijk ver drijven …
Emma: Niet alleen omdat ze mondiger zijn, maar ook omdat ze ons door en door kennen. Mijn dochter weet perfect hoe ze mij op de kast moet krijgen. Staat iets haar niet aan dan misbruikt ze dat maar al te graag.
Martha: Mijn tieners spelen de scheiding nogal hard uit: ‘Bij papa mag dat wel!’ Als ik die zin nog één keer hoor …
Emma: Na een uitval vind ik het belangrijk om sorry te zeggen tegen mijn dochter. Dat doet ze zelf ook als ze is uitgevaren tegen mij.
Martha: Op dat vlak bestaat er geen hiërarchie in een gezin: iedereen maakt fouten en iedereen moet sorry kunnen zeggen.
Perfecte ouders bestaan uiteraard niet. Wat vinden jullie je eigen werkpuntjes?
Irène: Ik neem nogal veel zelf in handen en moet de kinderen dringend wat meer verantwoordelijkheid geven. Waarom zou ik de klusjes verdelen als ik het veel sneller zelf kan doen? Maar een tijdje geleden kwam mijn jongste zoon spontaan om een taakje vragen. Dan is het al ver gekomen, niet? (lacht)
Emma: Rustig blijven als ik moe ben, dat moet ik leren. Als ik niet genoeg geslapen heb, begin ik veel te snel te roepen. Ik vlieg soms zo hard uit dat ik denk: ‘Hoe doe jij nu tegen je kinderen?’ Of dat mijn dochter zegt: ‘Amai, jij bent precies héél moe, mama!’ (lacht)
Martha: Ik zou wat consequenter mogen zijn. Als gescheiden mama voel ik mij regelmatig schuldig omdat ik mijn kinderen maar de helft van de tijd zie. Terwijl ik goed besef dat het belangrijk is om consequent en duidelijk te zijn, geef ik daardoor toch wat sneller toe. Als ik dan genoeg heb van al hun gezaag mogen ze bijvoorbeeld toch op de PlayStation.
Emma: Op dat vlak kreeg ik een goede tip van mijn man: alleen reageren op wat je écht belangrijk vindt en de rest zoveel mogelijk door de vingers zien. Zo loop je niet de hele tijd te zeuren en is het gemakkelijker om consequent te zijn over wat er wel toe doet.
Pick your battles! Dat is inderdaad een goede tip. Op welke vlakken zijn jullie dan strenger dan andere ouders?
Irène: Eerlijkheid en het uur waarop ze thuis moeten zijn. Ik word verschrikkelijk slechtgezind als ze liegen of te laat zijn. Dan houden ze zich beter een tijdje koest.
Emma: Ons stokpaardje: op tijd in bed. Als onze oudste dochter niet genoeg slaapt, verandert ze in een klein monstertje. Van wie zou ze dat toch hebben? (lacht) Daarom zorgen we ervoor dat ze altijd stipt om negen uur naar haar kamer gaat.
Martha: Ik hecht veel belang aan beleefdheid en goede tafelmanieren. Ik wil niet dat ze ergens anders als boerkes aan tafel zitten.
Irène: Wij zijn ook vrij streng op vlak van liefjes. Terwijl de beste vriendin van mijn dochter al snel bij haar vriendje mocht blijven slapen, hebben wij die boot wat langer afgehouden. Natuurlijk hebben tieners seks als ze dat per se willen, dat kan je als ouder nu eenmaal niet tegenhouden. Maar samen de nacht doorbrengen onder ons dak? Dat zag ik niet zitten. Liefjes mogen pas blijven slapen als we merken dat het echt menens is.
Waren jullie zelf heftige pubers?
Martha: Enorm! Omdat ik niet zo’n stabiele thuissituatie had, was ik een bijzonder moeilijke tiener. Dat ik zoveel heb uitgespookt, vind ik nu stiekem handig. Want daardoor kan ik me goed inleven in het gedrag van mijn eigen tieners.
Irène: Het helpt inderdaad om door te hebben dat ze liegen of iets van plan zijn.
Emma: Echt? Ai, dan ga ik nog afzien, want ik was zelf nogal een brave.
Martha: Het is handig, maar tegelijk hou ik daardoor ook mijn hart vast. Ik weet namelijk wat er nog allemaal kan komen. Al heb ik voorlopig niet te klagen over mijn zoon: op die leeftijd stak ik veel meer uit. Op mijn dertiende ben ik bijvoorbeeld eens drie dagen weggelopen naar Gent. Dat weet hij voorlopig niet, maar ik ben wel van plan om die verhalen te vertellen als hij begint te rebelleren: ‘Mama heeft ook eens een moeilijke periode gehad, maar het is allemaal goed gekomen!’
Irène: Het moment dat je die ballon doorprikt en iets vertelt over je eigen puberkuren, reageren ze meestal vol ongeloof: ‘Heb je dat écht gedaan, mama?’
Martha: Klopt! Ze zien ineens dat je ook een andere kant hebt dan alleen maar mama zijn en vinden het fijn dat je daar eerlijk over durft te zijn.
Hebben jullie tot slot nog opvoedtips voor andere moeders van tieners?
Irène: Zelf zo eerlijk en echt mogelijk zijn. Als je in de fout ging, dat gewoon toegeven.
Emma: Dankzij onze dochter heb ik vooral veel ervaring met woedebuien. Wat ik geleerd heb? Het is een goed idee om tieners eerst te laten uitrazen: ‘Ik praat niet met jou op deze manier.’ Pas als de woede gezakt is, knoop ik het gesprek opnieuw aan. Desnoods tijdens een wandelingetje of zo. Naast je tiener zitten maakt babbelen vaak makkelijker dan recht tegenover hem of haar zitten.
Martha: Dat ook nooit opgeven, maar altijd opnieuw proberen om het gesprek aan te gaan. In tieners moet je blijven investeren. En dan ooit, op een dag krijg je dat allemaal terug, toch?
Het is natuurlijk niet allemaal kommer en kwel. Wat vinden jullie tof aan tieners in huis?
Emma: Eigenlijk valt die puberteit goed mee. Zodra de oudste tien was, kreeg ik constant te horen: ‘O la la, nu gaat het écht beginnen!’ Je hoort van iedereen dat het een lastige periode is, maar zelf vond ik het daarvoor veel lastiger. Je job combineren met een huishouden en drie kinderen met al hun hobby’s, daar heeft niemand mij voor gewaarschuwd. Nu ze al wat zelfstandiger zijn en die zorg wat minder wordt, voel ik pas hoe lastig het allemaal was.
Irène: De oudsten kunnen nu inderdaad babysitten op de jongsten. Ze nemen het soms zelfs even van mij over. Dan hoor ik hen tegen hun jongere broer zeggen: ‘Zeg, doe dat niet. Gedraag je eens!’
Emma: De gesprekken zijn ook tof. Tieners zijn nog nét niet volwassen, maar je kunt er wel al erg volwassen gesprekken mee hebben.
Martha: Nu begin ik ook te zien dat mijn kinderen dezelfde dingen belangrijk vinden als ik. Zonder dat ik er bepaalde waarden en normen heb ingedramd of zo.
Irène: Klopt! Gewoon door te zijn wie je bent, geef je heel wat aan hen door. Het geeft me veel voldoening dat ik nu zie dat dat effectief gelukt is.
Dit artikel komt uit nummer 81 van ons magazine BOTsing, bedoeld voor ouders van tieners tussen 12 en 17 jaar. Word lid van de Gezinsbond en ontvang BOTsing gratis.
Gepubliceerd op: 02/04/2020
Tags: puberteit