Een kinderpsychiater en een sociale-media-evangelist: op het eerste gezicht geen evidente combinatie, maar Lieve Swinnen en Stefaan Lammertyn bleken een match made in heaven. Ze schreven een geweldige gids voor ouders en andere opvoeders over sociale media bij kinderen: #Help! Mijn kind leeft online.

Hoe ontstond het idee voor dit boek?

Stefaan: ‘We merkten dat heel wat mensen het moeilijk hebben om aansluiting te vinden bij de leefwereld van hun kinderen of kleinkinderen. Die speelt zich voor een groot deel op de sociale media af, en dat zal niet meer veranderen.

Offline lukt het meestal wel om mee te zijn met je kroost: je vraagt hoe het op school was, welke muziek ze op die fuif draaiden en of er niet te veel gedronken werd.

Maar ook bij hun online leven moet je betrokken zijn, en dat is voor de meeste volwassenen echt niet evident. Met dit boek willen Lieve en ik ouders en andere opvoeders tonen wat die sociale media inhouden en wat je ermee kan doen, maar ook wat er kan misgaan en hoe we onze kinderen op dat vlak kunnen opvoeden en bijstaan.’

LEES OOK > Sociale media en kinderen: 5 handvaten voor ouders

Eigenlijk kennen onze kinderen er toch veel meer van dan wij? De meeste jonge gasten goochelen met apps!

‘Onze kinderen zijn inderdaad digital natives, opgegroeid en vergroeid met tablets en smartphones. Ze weten perfect waarvoor alle knopjes dienen.

Maar dat betekent absoluut niet dat ze ook de gevolgen kunnen inschatten van wat ze online doen. Net zoals je je kinderen niet zomaar het verkeer in stuurt, laat je hen ook niet zomaar los op het internet.

Wanneer we als ouder zelf continu bezig zijn met die smartphone, is het normaal dat onze kinderen dat ook gaan doen.

Je praat over wat ze online te zien kunnen krijgen, en leert hen stapje voor stapje wat kan en wat niet. Vertel zeker dat alles wat ze online plaatsen, vroeg of laat tegen hen gebruikt kan worden. Een goede regel is: zeg nooit dingen over iemand anders waarvan je niet zou willen dat die andere ze over jou zegt.

Naarmate je kinderen ouder en wijzer worden, geef je hen meer vrijheid. Het is logisch dat je een kind van twaalf nauwer opvolgt dan een tiener van achttien, maar laat jongeren weten dat ze altijd bij jou terecht kunnen als er iets fout loopt.’

Offline is ook oké

‘Tegelijk mag je afspraken en regels maken. Geen smartphones aan tafel bijvoorbeeld. En ja, de smartphone mag af en toe helemaal weg. Ook bij ons als ouders: betrokkenheid tonen is één ding, maar we moeten ook het goede voorbeeld geven. Wanneer we zelf continu bezig zijn met die smartphone, is het normaal dat onze kinderen dat ook gaan doen. Ik merk zelf ook dat het deugd doet om de smartphone ene dag niet vast te nemen. Daarmee toon je je kinderen dat het kan en dat offline gaan ook helemaal oké is.

Er zijn de laatste jaren veel meer kinderen die last hebben van tics. Ze krijgen via hun schermpjes een overdosis aan prikkels, waardoor hun brein simpelweg geen rust meer kent. Precies daar zit onze grote uitdaging: die rust terugvinden en weerstaan aan de verleiding om voortdurend dat toestel vast te nemen.’

LEES OOK > Tieners en sociale media: zorg dat je mee bent

Jij gelooft heel sterk in sociale media en in alle voordelen die ze bieden.

‘Sociale media zorgen voor verbinding tussen mensen. Je kan kennis én kennissen delen, afstanden vallen weg en je komt probleemloos met anderen in contact, waar ze zich ook bevinden. Dat zijn allemaal fantastische aspecten.

Maar door met Lieve samen te werken, ben ik ten volle gaan beseffen dat er ook serieuze keerzijden zijn. Een daarvan is zeker het verslavende effect. Lieve ziet in haar praktijk heel wat jongeren die schermverslaafd zijn en geen hobby’s meer hebben omdat hun smartphone hen volledig opslorpt.’

Wanneer moet je echt ingrijpen?

‘Iemands offline gedrag zegt ook veel over het online gedrag. Als mijn zoon eerst twee uur naar de voetbaltraining gaat en hij zit nadien een uur op zijn tablet, dan compenseren die activiteiten elkaar.

Maar als kinderen alleen nog maar geïnteresseerd zijn in wat er online gebeurt, niet meer naar de sportles willen, niet meer afspreken met vrienden of vriendinnen en zich heel vaak terugtrekken op hun kamer, moet je er met hen over praten en actie ondernemen.’

LEES OOK > Eerste hulp voor ouders: pubers op sociale media

Je kunt het een beetje vergelijken met een wafel met slagroom … ontzettend moeilijk om te weerstaan, en zeker als hij vlak voor je neus staat?

‘Oké, van mij mag je het daarmee vergelijken! (lacht) Net zoals zo’n wafel enorm kan smaken, is het ook fijn om te checken wie er allemaal gereageerd heeft op je nieuwe profielfoto. Maar té veel wafels zijn niet gezond, en té veel prikkels ook niet. We moeten grenzen stellen en afspraken maken.

Zolang je niet overdrijft, mag je gerust genieten van de sociale media. Én van je wafel met slagroom!’

Nog een laatste gouden tip voor ouders?

‘Vaker zwemmen! Dat is een van de enige activiteiten die we zonder smartphone moeten doen.’

Volg de Gezinsbond ook op FacebookTwitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.

Gepubliceerd op: 24/09/2017, laatste update op: 16/01/2023

Tags: