De beste stuurlui staan aan wal, wil een oeroud gezegde. Dat geldt zeker wanneer het over opvoeden gaat. U kent ze vast wel, van die betweters die als ware deskundigen prediken hoe je dat moet doen, kinderen grootbrengen. Wie thuis koters heeft rondlopen, weet dat er maar één waarheid is, namelijk dat er niet zoiets bestaat als één waarheid. Je doet gewoon je stinkende best en ziet waar je uitkomt. Ook met twee tieners in huis, zoals bij Isabel (48) en Werner (52).
Hij begeleidt jongeren en volwassenen met een afhankelijkheidsprobleem van illegale middelen, bij De Sleutel in Gent. Daarnaast heeft hij een praktijk als psychotherapeut. Zij is actief in de HR én als lifecoach.
Je mag Isabel en Werner dus gerust ‘mensen-mensen’ noemen. Samen hebben ze twee zonen: Felix Wolf (16) en Dorian (12). Twee tieners, de ene een ‘uitbollende’ puber, de andere een puber ‘vol in de maak’.
Als we ergens inspiratie kunnen opdoen over opvoeden, dan wel hier, lijkt ons. Dus gingen we langs voor een interview.
LEES OOK > Het abc van de gezonde tiener
Hameren op basiswaarden
Over opvoeden zijn volledige bibliotheken bijeen geschreven. Zoveel boeken, zoveel opvoedingsstijlen. Wat is de leidraad ten huize Isabel en Werner?
‘Ik ben zelf streng opgevoed tot aan mijn puberjaren, nadien verliep het allemaal wat losser’, vertelt Isabel. ‘Ik merk dat ik een aantal dingen van mijn ouders heb overgenomen. Goede manieren, beleefdheid en respect zijn attitudes waar ik sterk op hamer en waar ik soms ook in overdrijf. Dat zullen Werner en de jongens volmondig beamen.
Maar voor de rest pak ik het nogal organisch aan. Het is niet zo dat Werner en ik een plan van aanpak in gedachten hadden toen we aan kinderen begonnen. We hebben het allemaal op ons af laten komen. En gelukkig zitten we grotendeels op dezelfde golflengte.’
‘We moeten altijd beleefd zijn… Al-tijd, hè’
‘Klopt’, knikt Werner. ’Er zijn een paar dingen die ik erg belangrijk vind en waar ik niet van afwijk, maar ik ben misschien iets losser dan Isabel. Zij zal sneller iets zeggen tegen de jongens, ik laat het wat meer gebeuren. Tegelijk ben ik degene die spreekwoordelijk eens met zijn vuist op tafel slaat.
Wat wij allebei ontzettend belangrijk vinden, is dat Felix Wolf en Dorian waarden meekrijgen. Wij geven heel duidelijk aan wat kan en wat niet kan. We willen dat onze kinderen weten wat goed en wat slecht is.’
Niet dat daar grote conflicten van komen, of veel geruzie. ‘Maar we gaan elke dag wel eens in discussie’, zegt Werner.
Streng maar rechtvaardig
Op de vraag of ze hun ouders streng vinden, antwoordt Felix Wolf diplomatisch: ‘Een beetje wel, toch.’ Dorian laat minder ruimte voor nuance, met een stellige ‘Ja!’
Streng maar rechtvaardig?
Felix Wolf schiet in de lach. ‘Sóms rechtvaardig.’
‘We moeten al-tijd beleefd zijn. Altijd, hé!’, gooit Dorian eruit.
‘Dat is toch ook belangrijk?’ vraag vader Werner.
‘Dat is waar,’ geeft Dorian toe, ‘maar mama is daar heel streng in. Hetzelfde met de PlayStation, trouwens.’
Isabel: ‘We hebben daar al vaak regels voor vastgelegd, maar de jongens gaan altijd over hun schermtijd. In principe mag Dorian in het weekend en op vrijdag twee uur gamen. Op woensdag krijgt hij een uurtje. Maar dat is dus het principe. In de praktijk loopt het wel eens anders. In zijn voordeel, welteverstaan’, lacht ze.
‘Op zaterdag kan ik bijna niet,’ werpt Dorian tegen, ‘want in de voormiddag heb ik altijd een voetbalwedstrijd en in de namiddag ga ik naar de scouts.’
Werner: ‘Er is de letter van de wet en er is de geest van de wet. Dorian interpreteert de wet meestal nogal los. Wij gaan daar vaak in mee, maar soms ook niet. En dan gaat dat gepaard met enig drama.’
LEES OOK > Adviezen voor ouders van gamende tieners
Tieners in huis
‘Op onze regels zit wat speling’, legt Werner uit. ‘Maar zoals dat gaat met twaalfjarigen zien die niet meteen wat er wél allemaal kan, maar vooral dat ene dat níet mag.
Wat dat gamen betreft: ik heb er geen probleem mee dat de jongens op de PlayStation zitten, maar Isabel en ik proberen toch te stimuleren dat ze ook andere dingen doen. Zoals een boek lezen, om maar iets te noemen. Felix Wolf voelde daar lang weinig animo voor, maar dat is nu aan het veranderen. Dat vind ik fijn.’
‘De jongens schelen vijf jaar’, vult Isabel aan. ‘Als het over regels gaat, is het dus logisch dat Felix Wolf meer mag en meer privileges heeft. Dat vindt Dorian vaak niet eerlijk.’
Werner: ‘Die probeert ’s avonds altijd tijd te winnen als hij moet gaan slapen. Dan moet er plots een halfuur geknuffeld worden met de hond. En élke tand wordt héél uitgebreid gepoetst.’ (lacht)
‘Felix Wolf mag een pintje drinken, ja, zolang het verantwoord blijft’
Of er een verschil is tussen een een puber en een tiener in huis, willen we weten.
‘In het geval van onze oudste wel’ bevestigt Isabel. ‘Bij Felix Wolf loopt de puberteit al op zijn laatste benen. Hij zit in het vijfde middelbaar en is veel kalmer geworden. Van het eerste tot en met het vierde was hij echt opstandig. Bij Dorian zie je die opstandigheid nu al, in de lagere school. Hij is opvallend vaak boos. Jongens verschillen daarin toch van meisjes, merk ik.’
Werner: ‘Ik heb nog een dochter van eenentwintig uit een eerste relatie. Haar puberteit verliep totaal anders.’
Isabel: ‘Manon was meer op zichzelf, meer gesloten. Zij trok zich terug op haar kamer.’
Graspop
Felix Wolf en Dorian hebben heel wat hobby’s. ‘Op maandag muziekschool, op dinsdag voetbaltraining, op donderdag gitaarles en voetbaltraining en op zaterdag match en scouts’, vertelt Dorian enthousiast. ‘Op woensdag heb ik niets, dan ga ik bij oma en opa.’
Felix Wolf: ‘Bij mij van ’t zelfde: voetbal en scouts. Met piano ben ik gestopt, dat zag ik niet meer zitten. Op zondag werk ik bij een beenhouwer om iets bij te verdienen.’
Isabel vindt het jammer dat hij die piano niet meer doet. ‘Het is zo zonde van je talent.’
‘Muziek is heel belangrijk in dit huishouden’, vertelt Werner. ‘Ik vind het fijn om de jongens een aantal dingen te leren kennen. Ik ben met Felix Wolf al twee keer naar Graspop geweest. Dat was tof!’
Isabel: ‘En jullie gaan samen naar Tool!’
‘Ja! Maar euh, Felix Wolf…’, port Werner plagerig, ‘…over je grootste hobby vertel je niets. Felix Wolf heeft al eventjes een vaste relatie.’
Sex, drugs en rock-’n-roll
Je kind dat voor het eerst thuiskomt met een lief… ‘In het begin was dat toch even slikken’, geeft Isabel toe. ‘Ik dacht: dat gaat hier allemaal zo rap.’
‘Hij was er vroeg bij’, vertelt Werner. ‘Op bepaalde vlakken hebben we de boot wat afgehouden in het begin. Zoals bij elkaar blijven slapen, bijvoorbeeld. Daar hebben we eerst wat gesprekken over gevoerd. ’t Is niet dat we het wilden verbieden óm het te verbieden, maar eerder dat het voor ons niet goed voelde om dat al toe te staan. De constante in ons gezin is dat we altijd in gesprek gaan. Dat vind ik persoonlijk heel waardevol.’
‘Ondertussen is het ook allemaal losgelopen’, zegt Isabel. ‘Ze zijn nu al even samen en blijven om de drie weken eens bij elkaar slapen.’
Een lief houdt een jongen op het juiste pad, wordt wel eens gezegd. ‘Toen Felix Wolf zijn vriendinnetje leerde kennen, waren er leeftijdsgenoten die begonnen te experimenteren met illegale toestanden’, vertelt Werner. ‘Dat is iets dat voor ons absoluut niet kan.
Er zijn ouders die hun kinderen al eens oogluikend een jointje laten proeven, maar ik begeleid zelf mensen met een verslaving en ik wéét hoeveel ellende het kan aanrichten. Dat begint altijd heel onschuldig, maar het kan snel keren. Het gaat vaak verkeerd. Daar ben ik helaas dagelijks getuige van.’
LEES OOK > Bekende vader Dominique Van Malder: ‘Door de scheiding ben ik een betere papa geworden’
Vrijheid met verantwoordelijkheid
We willen graag weten of Felix Wolf en Dorian het gevoel hebben dat zee thuis alles kunnen vertellen. ‘Kúnnen wel’, vindt Felix Wolf. ‘Maar dat wil niet zeggen dat ik het ook doe. Als ik ergens mee zit, zal ik toch vooral met vrienden praten. Maar toen het aan geraakte met mijn vriendin, heb ik dat meteen gezegd thuis.’
Dorian: ‘Ja, aan de keukentafel.’
Isabel: ‘Felix Wolf heeft véél vrienden. Ik zeg vaak: wanneer zíen we jou nog eens?’
Is opvoeden in wezen geen proces van altijd maar meer loslaten, leggen we Isabel en Werner voor. ‘Goh ja, op een manier wel’, aarzelt Isabel. ‘Al is het toch ook een kwestie van veel bijsturen. Ik vind het belangrijk dat onze zonen veilig zijn en hun verantwoordelijkheid nemen.’
‘Het is fijn om de jongens een aantal dingen te leren kennen. Ik ben met Felix Wolf al twee keer naar Graspop geweest. Dat was tof!’
‘De bedoeling van loslaten, is wel dat je er als ouder iets voor in de plaats krijgt’, vindt Werner. ‘Meer vrijheid komt met meer verantwoordelijkheid. We laten Felix Wolf naar zijn vrienden trekken, maar hij heeft ook een uur waarop hij thuis moet zijn – en we verwachten dat dat gerespecteerd wordt. Dan komt die verantwoordelijkheid om de hoek piepen.
Ik denk dat het belangrijk is dat de kinderen weten dat we hen vertrouwen, elk volgens hun leeftijd. Maar ook dat we iets ondernemen wanneer dat vertrouwen beschaamd wordt. Dan vallen er privileges weg.’
Ik hou van u
Betekent vrijheid ook: af en toe een pintje drinken?
‘Felix Wolf mag een pintje drinken, ja, zolang het verantwoord blijft’, zegt Werner. ‘Straalbezopen thuiskomen is dus geen optie, dat weet hij. En drugs zijn, zoals ik al zei, helemaal uit den boze. Nu, daar houdt hij zich ook heel mooi aan.’
We willen tot slot nog graag horen welke gouden raad Werner en Isabel zouden geven aan andere ouders.
‘Ik vind dat je je kinderen niet te los mag laten’, zegt Isabel. ‘Uiteindelijk wil je dat het fijne, verantwoordelijke volwassenen worden. Dat bereik je niet door alles te laten passeren, denk ik.’
‘Klopt’, zegt Werner. ‘Ik voeg er graag aan toe dat het ontzettend belangrijk is dat je tegen je kinderen kan zeggen dat je hen graag ziet. En… dat je zelf ook ‘sorry’ kan zeggen als je de bal eens misslaat, want dat gebeurt natuurlijk ook. Dat is oké, we zijn allemaal maar mensen. Maar neem zelf ook je verantwoordelijkheid op als je het eens bij het verkeerde eind hebt of een situatie ongelukkig hebt aangepakt.
Foto’s: Kristof Ghyselinck
Volg de Gezinsbond ook op Facebook, Twitter en Instagram om op de hoogte te blijven van nieuwtjes en activiteiten. Lid worden van de Gezinsbond kan hier.
Gepubliceerd op: 13/05/2022, laatste update op: 20/04/2023Tags: puberteit