Onze dochter Ella is heel lief, maar ook een echte bijtkous. In álles zet ze haar tandjes. Nu ze bijna tien maanden oud is, bijt ze ons ook! Dat doet ze vooral als ze boos is, bijvoorbeeld als ik haar favoriete boekje wegleg of als ik haar uit bad haal. Soms kan ze echt heel hard doorbijten. We begrijpen dat het voor haar een manier is om haar boosheid te uiten, maar we keuren het niet goed. Hoe kan je best reageren als je kind bijt?
Bijtgrage baby’s zijn zeker geen uitzondering. Ieder kind zet de tanden wel eens in een sappige arm van mama, papa, broer, zus of een vriendje. Toch voel jij je ongemakkelijk en zelfs een beetje beschaamd als jouw zoon of dochter een ander kindje bijt. Maar is dat wel nodig?
Eigenlijk kun je dat bijtgedrag perfect verklaren. Kindjes zijn op deze leeftijd zo nieuwsgierig dat ze alles in hun omgeving willen horen, zien, voelen én proeven. Alles wat ze te pakken krijgen, verdwijnt dus in hun mond. Komt er een arm, wang of vinger in de buurt? Dan is de kans groot dat ook die eraan moet geloven.
Of misschien hebben ze honger of last van hun tandjes? Ook dan hebben kinderen meer nood om ergens hun tanden in te zetten. In dat geval is zo’n beet vooral toeval.
LEES OOK > Mijn peuter bijt zijn broer, hoe leer ik hem dat af?
Liefde
Daarnaast geven baby’s ook vaak liefdesbeetjes. Terwijl jullie gezellig aan het knuffelen zijn, zet je zoon of dochter ineens de tanden in je schouder. Dat is eigenlijk een heel normale, bijna dierlijke reactie die je bijvoorbeeld ook bij kleine katjes ziet. Als ouder kan je niet meer doen dan een beetje op je hoede zijn en vooral… blijven knuffelen!
Uitlaatklep
Vooral bij iets oudere kindjes zie je dat bijten meestal een andere oorzaak heeft. Het kan bijvoorbeeld een signaal zijn van woede of frustratie. Omdat ze nog niet weten hoe ze die gevoelens kunnen uiten en de woorden nog niet hebben om te vertellen wat er scheelt, zoeken ze een andere uitlaatklep. Ze bijten – letterlijk en figuurlijk – van zich af. Het is voor hen voorlopig de enige manier om duidelijk te maken dat ze boos, bang, verdrietig, gespannen of teleurgesteld zijn.
Do’s-and-don’ts
Bijten is op deze leeftijd niet agressief bedoeld. Het is dus niet nodig om te denken dat je kind stout is. Het hoort gewoon bij de ontwikkeling. Maar dat wil niet zeggen dat je als ouder alleen maar kunt toekijken en hopen dat die fase snel voorbijgaat. Gelukkig maar!
Je kindje zal moeten leren dat er niks mis is met boos of verdrietig zijn, maar dat bijten niet kan. Als ouder kun je daarbij helpen. We zetten een paar do’s-and-don’ts op een rijtje:
De oorzaak zoeken
Probeer bij te houden in welke omstandigheden je kind meestal bijt. Misschien als de vermoeidheid toeslaat? Of als je kindje samen met iemand zit te spelen en die het favoriete speelgoed wegneemt? Op die manier krijg je een beter zicht op de emotie die schuilgaat achter dat bijten. Begrijpen waar het vandaan komt, is altijd een goed begin.
LEES OOK > Broken cookie-fenomeen: ‘De aanleiding maar niet de reden van een driftbui van je kind’
Voorkomen is beter dan genezen
Merk je dat je kind meestal bijt als jij het speelgoed terug in de kast legt? Probeer daar dan op in te spelen. Verwittig op voorhand dat het bijna tijd is om af te ronden en hou je kind eventueel zachtjes tegen als je merkt dat er boosheid opborrelt. Zo krijgt hij of zij de kans om woede op een andere manier te leren uiten.
Een alternatief aanreiken
Dat je baby boos of verdrietig is, is uiteraard geen probleem. Wél het feit dat er dan gebeten wordt. Hoe kan je zoon of dochter die frustraties op een andere manier kwijt? Soms helpt het om op het juiste moment een kussen te geven om in te knijpen. Of laat je kindje gewoon even roepen en huilen. Daar is op zich niks mis mee.
Kalm blijven
Baby’s hebben nog niet door dat bijten ongepast is. Word dus niet kwaad als je kind de tandjes bovenhaalt. Zeg rustig, maar kordaat: ‘Mag niet!’ Zo leren kindjes langzaamaan dat het niet oké is om te bijten.
Tonen waar een mondje wél voor dient
Pas als kindjes wat beter kunnen praten, kan je hen leren dat ze beter vertellen wat er scheelt. Tot die tijd benoem je waar hun mondje wel voor bedoeld is: niet om andere mensen te bijten, maar om zoentjes te geven en om te bijten in een stukje brood.
LEES OOK > En dan is je baby klaar om brood te eten
Het goede voorbeeld geven
Vroeger werd (echt waar!) de raad gegeven om kinderen gewoon terug te bijten: ‘Zo voelen ze meteen dat het pijn doet!’ Dat is natuurlijk geen goed idee. Niet alleen omdat de (vertrouwens)band met je kindje daardoor een serieuze deuk krijgt, maar ook omdat je als ouder een belangrijk rolmodel bent. Als jij zelf zo’n negatief gedrag toont, leert je kind dat bijten is toegestaan: ‘Jij doet het ook!’
Even afzonderen
Zie zo’n momentje van afzondering niet als een straf voor je kindje, maar als een manier om even tot rust te komen. Dat kan je zoon of dochter wel gebruiken als de frustratie zo hoog oploopt dat bijten de enige oplossing lijkt.
Complimentjes geven
Gedraagt je kind zich flink in een frustrerende situatie? Geef dan een enthousiast complimentje.
Overleggen met de opvang
Bijten komt vaak voor in de opvang. Soms lijkt het een ware epidemie: een kind begint ermee en tegen het einde van de week bijt de helft van de kinderen elkaar. Gaat je kindje naar de crèche of een onthaalouder? Overleg dan samen met hen over de juiste aanpak. Als iedereen dezelfde aanpak volhoudt, kan je het bijtgedrag veel sneller ombuigen.
Op tijd hulp zoeken
De gewoonte om te bijten is meestal van korte duur. Raadpleeg wel professionele hulp als de fase blijft duren of als je kindje zichzelf of anderen ernstig verwondt.
LEES OOK > Eerste hulp bij peuterpuberteit
Dit artikel is eerder verschenen in Brieven aan Jonge Ouders, het gratis tijdschrift voor alle ouders. Pas bevallen of nog in verwachting? Schrijf je hier in om deze razend interessante reeks gratis te ontvangen. Voor ouders van kindjes tot 18 maanden zijn er ook de NieuwsBrieven aan Jonge Ouders, elke maand in je mailbox.
Gepubliceerd op: 26/08/2022Tags: brieven aan jonge ouders