Een rugzakje ‘tijd’: is dit de oplossing voor de druk op de gezinnen?

Tijdens het Kopstukkendebat van de Gezinsbond was de combinatie werk en gezin het kernthema. Uit een recente bevraging van 2400 leden bleek dat 3 op 4 de zorg voor de kinderen en de vereisten van het werk moeilijk te combineren vinden. Wat gaan de partijen daar aan doen?

Geen enkele partij betwistte de druk waaronder gezinnen staan. “Waar mensen gefrustreerd van raken, is dat ze geen grip meer hebben op hun tijd”, aldus Joris Vandenbroucke (sp.a) tijdens het Kopstukkendebat. “Het is standaard geworden om met twee te gaan werken. Een tijd thuis blijven bij de kinderen, dat is financieel onhaalbaar voor veel gezinnen”, vult Barbara Pas van Vlaams Belang aan.

Elke partij had dan ook voorstellen om de combinatie werk en gezin haalbaar te houden. Dat liep natuurlijk niet gelijk, maar toch waren er parallellen te vinden. Eén daarvan is het voorstel voor een ‘rugzakje’ met tijd. Iets wat zowel Open Vld, N-VA als sp.a ondersteunden, met in PVDA een felle tegenstander.

Wat is dat rugzakje tijd?

Het rugzakje bevat tijd en soms ook geld, die een werknemer veelal gespaard heeft tijdens de loopbaan, en die (ongeveer) naar wens kan worden ingezet.

De partijen vullen het rugzakje niet altijd op dezelfde manier in. Voor sommigen is vooral een vereenvoudiging: één ‘verlofsysteem’ in plaats van alle verschillende zogenoemde thematische verloven (ouderschapsverlof, mantelzorgverlof, rouwverlof, …) tot nu toe. Voor anderen kan ook ‘geld’ in het rugzakje gestopt worden, een eindejaarspremie bijvoorbeeld. Nog anderen willen het rugzakje vullen met vanalles en nog wat: tijd, premies, overuren, enzovoort.

Voordeel: flexibiliteit

De voordelen liggen voor de hand: flexibiliteit. De werknemer beslist zelf wanneer hoeveel tijd wordt opgenomen en waarvoor. Voor N-VA , Open Vld en sp.a primeert die flexibiliteit.

“Een loopbaanrekening is voor ons de oplossing”, verwoordde Matthias Diependaele (N-VA) het. “Het verlof moet flexibeler en moet ook niet rond de geboorte worden opgenomen.”

Nadeel: te vrijblijvend

De PVDA, fel tegenstander van elke vorm van rugzakje, ziet veel nadelen, niet in het minst voor de gelijkheid tussen man en vrouw. “Een rugzakje tijd garandeert nog altijd niet dat mensen hun recht op tijd voor het gezin kunnen opnemen. Verplicht verlof is de enige manier om de werknemer te beschermen tegen sociale druk van werkgevers en collega’s”, argumenteert Tom De Meester.

Hij verwijst daarmee naar het feit dat niet alle vaders hun geboorteverlof of ouderschapsverlof opnemen omdat het niet aanvaard wordt binnen het bedrijf.

>> LEES OOK:  ‘De werkvloer: niet zo gezinsvriendelijk voor mannen’ (opinie)

Ook Groen staat niet te springen om ‘alles’ in dat rugzakje onder te brengen. ‘We zijn niet tegen een rugzakje op zich, maar bepaalde verloven moeten eruit gehaald worden en bestemd worden voor een bepaalde situatie. Je loopt het risico dat mannen het pakketje opsparen om vroeger op pensioen te gaan, terwijl vrouwen het uitgeven om te zorgen voor de kinderen en hun zieke ouders’, aldus Evita Willaert van Groen.

De groenen zijn ook voorstander om een deel van het rugzakje ‘onbestemd’ te laten. Net als sp.a zijn ze van mening dat het ongemotiveerd tijdskrediet terug moet worden ingevoerd. CD&V gaat daar niet in mee. Voor hen moet tijd altijd gekoppeld worden aan zorg. De herinvoering van het ongemotiveerd tijdskrediet is volgens Bianca Debaets ‘niet aan de orde’.

Wat vindt de Gezinsbond?

De Gezinsbond deelt een aantal van deze bezorgdheden over het rugzakje of de ‘tijdrekening’.

“Een korf verlof, vrij op te nemen door eender wie op eender welk moment, houdt geen rekening de druk die een werknemer kan voelen om geen tijd voor zorg voor kinderen of een ziek familielid op te nemen. Ook de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen die onze arbeidsmarkt en samenleving nog steeds kenmerkt, wordt genegeerd”, benadrukte Lutgard Vrints van de studiedienst in een opiniestuk eind 2018.

Willen we gezinnen echt zuurstof en ruimte geven, dan moeten moederschapsrust, geboorteverlof én ouderschapsverlof uitgebreid worden, zowel in tijd als in verloning, voor werknemers en zelfstandigen, voor moeders, vaders, meemoeders en pleegouders.

Tags: combinatie werk/gezin, geboorteverlof, moederschapsrust, ouderschapsverlof, stem gezin 19, stem gezin 2019