Grootouders als veilige haven bij echtscheiding

Als ouders uit elkaar gaan, heeft dat onvermijdelijk ook gevolgen voor de kinderen. Zowel praktisch als emotioneel. Marnick (nu een twintiger) maakte het als kind mee. In een situatie waarbij van de ene dag op de andere niets meer was als voorheen, werd de band met de grootouders nog belangrijker dan voorheen. Marnick was 8 jaar toen zijn ouders uit elkaar gingen en zag zijn grootouders als veilige haven. De rol van grootouders bij echtscheiding mag dan ook niet onderschat worden.

Marnick: ‘Voor mij kwam dat totaal onverwacht en ging het ontzettend snel. Niet alleen waren mijn mama en papa niet meer samen, er was ook meteen een nieuwe vriend en in mijn beleving was mijn moeder vooral op hem gefocust. Ik voelde me aan de kant geschoven op een moment dat ik juist extra steun had kunnen gebruiken. Het was niet gemakkelijk om alles te verwerken.’

‘Ik voelde meer aan dan zij dachten’

‘Het gezinsleven was uiteengevallen en ik woonde bij mijn moeder. Daar trok ik me vaak terug op mijn kamer. Mijn grootouders van moeders kant woonden een straat verderop. De relatie met hen was altijd al heel goed. Op zondag gingen we daar eten met de familie. Dat is trouwens zo gebleven tot de dood van oma vorig jaar’, vertelt Marnick.

‘Mijn grootouders kwamen me ook af en toe ophalen na school. Zij hadden ook verdriet over de scheiding. Ze waren vooral kwaad op mijn vader, al zeiden ze tegen mij geen slechte dingen over mijn ouders. Ze wilden me erbuiten houden. Maar ik heb hen toch wel eens – van in de gang waar ik stond te luistervinken – ruzie horen maken met mijn moeder. Ik hoorde en voelde meer dan zij wisten.

Bij de andere grootouders was mijn moeder de slechte, en zij spraken dat wel hardop uit als ik er was. Mijn moeder had een andere vriend, daarom vond ik toen ook dat zij de hoofdschuldige was. Later ging ik inzien dat er ook andere zaken meespeelden waar je als kind geen weet van hebt.’

LEES OOK > Onzeker, bang of boos: emoties als je kind gaat scheiden

Grootouders als veilige haven

‘Achteraf beschouwd werden mijn grootouders door de scheiding van mijn ouders nog waardevoller dan ze al waren. Ik kon daarheen, als het me thuis te veel werd. Als je zo jong bent, analyseer je dat niet zo bewust, maar in mijn compleet overhoop gehaalde wereld waren zij een veilige haven.’

Beschermende rol

Maaike Jappens (VUB) en Jan Van Bavel (KULeuven) bestudeerden de antwoorden van bijna 1000 kinderen die deelnamen aan de studie ‘Scheiding in Vlaanderen’ (2009-2010). Daaruit bleek dat de relatie met grootouders een invloed heeft op het welbevinden van de kleinkinderen en dat die relatie nog belangrijker is voor kleinkinderen van gescheiden ouders dan als de ouders nog samen zijn. Uit verschillende studies blijkt dat de levenstevredenheid en het zelfvertrouwen van kinderen vaak een serieuze duw krijgen als hun ouders scheiden.

‘Grootouders kunnen daar een belangrijke beschermende rol hebben’, zo concluderen Jappens en Van Bavel.

LEES OOK > De rol van grootouders bij een scheiding: ‘Grootouders spelen belangrijke rol bij verwerkingsproces’

Rustpunt

‘Kleinkinderen zien hun grootouders vaak als sleutelfiguren die ze kunnen vertrouwen en waar ze aandacht en rust vinden na de scheiding. Het is belangrijk dat ouders, grootouders, welzijnswerkers en beleidsmakers zich bewust zijn van de rol die grootouders kunnen spelen voor kleinkinderen’, zeggen de onderzoekers.

‘Nog te vaak worden grootouders over het hoofd gezien in het echtscheidingsbeleid en wordt contact tussen kleinkinderen en grootouders verstoord of verbroken na een scheiding van de ouders. Gelukkig komt daar stilaan meer aandacht voor, want grootouders kunnen kleinkinderen dus helpen om met de echtscheiding van hun ouders om te gaan.’

Dit artikel verscheen in januari 2019 in De Bond, het ledenblad van de Gezinsbond. De Bond kan ook bij jou (gratis!) in de bus vallen. Het enige wat je hoeft te doen, is lid worden. Nieuwtjes en activiteiten van de Gezinsbond meevolgen kan ook via Facebook, Twitter en Instagram.

Tags: echtscheiding, relatie grootouders en kleinkinderen, rol grootouders bij scheiding