Sommige vaardigheden en kennis leer je beter op de werkvloer dan op de schoolbanken. En sommige jongeren zijn het schoolse leren beu. Duaal leren speelt daarop in en geeft jongeren de kans om vanaf vijftien jaar zoveel mogelijk te leren in bedrijven. Het proefproject wordt zelf uitgebreid van 7 naar 26 richtingen.
Don Bosco Haacht is een van de 34 scholen die afgelopen jaar deelnamen aan het proefproject ‘Schoolbank op de werkvloer’ met de richting Chemische Procestechnieken. Stagebegeleider Dirk Vlaeminck ziet veel voordelen al voegt hij er meteen aan toe dat hij alleen kan spreken over duaal leren bij Chemische Procestechnieken.
“Je mag van duaal leren geen eenheidsworst maken, elke studierichting heeft andere mogelijkheden en beperkingen. Van een procesoperator wordt iets anders verwacht dan van pakweg een metser of kapper. Dat weerspiegelt zich in de opleiding.”
Praktijkgericht
“Leren op de werkvloer is dus niet nieuw”, zegt Vlaeminck, “maar duaal leren gaat verder. Voorheen gingen leerlingen in de bedrijven kijken hoe wat ze hadden geleerd op school werkte in de praktijk en hoe ze de theorie daar konden toepassen. Bij duaal leren verhuist zoveel mogelijk theoretische leerstof van de school naar de bedrijven. De stage is ook uitgebreid naar vijftien weken.
Vlaminck: “Concepten zoals bijvoorbeeld scheidingstechnieken – hoe haal je stoffen uit elkaar? –kan je theoretisch uitleggen, maar in een bedrijf gebeuren technieken zoals destilleren, bezinken en decanteren in de praktijk. In duaal leren zijn het mensen die het dag na dag doen die het uitleggen aan de jongeren, op een heel praktische manier.
De begeleiders op de werkvloer kregen en krijgen van ons cursusmateriaal en ondersteuning zodat ze weten welke theoretische concepten er bijgebracht moeten worden. Want aan het einde van de rit moet zo’n jongere wel alle aspecten uit het leerplan geleerd hebben en moeten alle afstuderende jongeren hetzelfde eindexamen afleggen.
Wat ze leren blijft, de manier waarop ze dat leren, is anders. Alleen de echte basiskennis en puur theoretische concepten geven we nog op school. Wat op de werkvloer kan bijgebracht worden, gebeurt daar. Dat is een goede zaak voor wie de schoolbanken moe is en toch de nodige kennis wil vergaren en een diploma wil halen.”
Niet voor de zwakkere
Maar wie denkt dat duaal leren voor zwakkere leerlingen is, die heeft het mis. “Bij ons vergt het duaal leren behoorlijk wat zelfstandigheid van de leerlingen. Ze moeten in staat zijn om leerinhouden – weliswaar met begeleiding – zelfstandig te verwerken, méér dan iemand die in klasverband les volgt. Onze leerlingen werken – door de sector waarin ze terechtkomen – ook meteen in een vijfploegensysteem”, legt Vlaminck uit.
Ook een voorwaarde: bedrijf, school én jongere moeten op elkaar afgestemd zijn. “Anders schiet duaal leren zijn doel voorbij.”
Meerwaarde voor jongere en bedrijf
Vlaminck: “Duaal leren is een aanbod voor het zevende jaar, met iets oudere leerlingen dus. We hebben ook jongeren die hogere studies probeerden, daar mislukten door een verkeerde studiehouding en het gehad hebben met het klassieke schoolsysteem. In ons duaal leren vinden ze een alternatief. Ze worden er uitgedaagd op hun intelligentie en zijn al een zekere vrijheid gewoon. Tegelijk krijgen ze hier toch meer opvolging en feedback dan bij een bachelor.”
“We hebben 22 leerlingen in het duaal systeem en kunnen voor stageplaatsen terecht bij 25 bedrijven. Zeventig tot tachtig procent van onze leerlingen krijgt na de stage een contract aangeboden op de stageplek. Voor de jongere zijn die vijftien weken een ideale manier om te ervaren of de job iets voor hem of haar is. Tegelijk kan een bedrijf de jongere al die tijd bezig zien. Wat ze aan tijd en opleiding in de leerling investeren, is niet verloren als die daarna in het bedrijf blijft.
De bedrijven hebben veel interesse om mee te werken. We proberen zo goed mogelijk de competenties die zij zoeken te matchen met wat de jongeren te bieden hebben.”
Het nut van leerstof is duidelijk
“Mijn dochter zit in het aso, ze vraagt zich regelmatig bij leerstof af waarvoor dat dient. Bij onze jongeren krijg je die reactie alleen in de periode voor ze op stage gaan. Eens ze in de bedrijven aan de slag zijn, is de koppeling tussen theorie en praktijk duidelijk.
Ik ben ervan overtuigd dat het eindresultaat uiteindelijk hoger ligt als leerlingen meer op de werkvloer zelf leren. Ze zullen het immers ook daar moeten waarmaken na hun studies. Op deze manier oefenen ze de specifieke vaardigheden nodig voor die job én de houding die van een werknemer verwacht wordt. Zo leren ze op tijd komen, feedback vragen en aanvaarden, met deadlines werken enzovoort. De toekomstige jonge werknemers hebben dus al wat voorsprong en daar kunnen zij en de werkgevers maar baat bij hebben.”
Proefproject breidt uit
Duaal leren is bedoeld voor jongeren die rijp zijn voor de arbeidsmarkt. Daarom wordt dit vooral georganiseerd in secundair-na-secundair (Se-n-Se), specialisatiejaren en de derde graad van arbeidsmarktgerichte studierichtingen.
Het proefproject ‘Schoolbank op de werkvloer’ breidt vanaf dit schooljaar (2017-2018) uit van 7 naar 26 studierichtingen zodat meer jongeren en bedrijven kunnen genieten van de voordelen van leren op de werkvloer. De volledige lijst studierichtingen waarin duaal leren mogelijk is, kan je hier raadplegen.
Dit artikel verscheen eerst in De Bond van 25 augustus 2017, gewijd aan onderwijs. Leden van de Gezinsbond krijgen dit boeiende blad gratis in de bus. Jij wil dat ook? Word lid en geniet van talloze voordelen.
Blijf op de hoogte:
- Nieuwsbrief
- Facebook en/of Twitter
- Lid worden